Η τιμή προς τους Αγίους, τις εικόνες και τα τα ιερά τους λείψανα


Η τιμή και η προσκύνηση των αγίων, η σχέση των πιστών με τις ιερές τους εικόνες και τα άγια λείψανα, αλλά και αυτός ο τρόπος με τον οποίο τους επικαλούμαστε και πιστεύουμε στην μεσιτεία τους προς τον Θεό και λαμβὰνουμε τις θείες δωρεές, αποτελεί ένα από τα μοναδικά χαρακτηριστικά της Ορθοδοξίας, μιας που οι Ρωμαιοκαθολικοί περιορίζουν τις ως άνω εκδηλώσεις στο πρόσωπο της Παναγίας, ενώ οι Προτεστάντες τις απορρίπτουν συλλήβδην. Ένα από τα αρχαιότερα κείμενα, το οποίο μάλιστα αποτυπώνει με ευσύνοπτο τρόπο την ορθόδοξη θεολογία αναφορικά με το ζήτημα, διατυπώνει με ενάργεια ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης στην ομιλία του στον Άγιο μεγαλομάρτυρα Θεόδωρο, το οποίο παρουσιάζουμε σε νεοελληνική απόδοση, ενώ ακολουθεί και το πρωτότυπο κείμενο.

Μακάριοι οἱ εἰρηνοποιοί (μέρος B΄)

Αγίου Γρηγορίου Νύσσης, Όμιλία ζ΄ εἰς τούς Μακαρισμούς
PG 44, 1277-1292

Απόδοση στη Νέα Ελληνική: π. Χερουβείμ Βελέτζας


Μακάριοι οἱ εἰρηνοποιοί· ὅτι αὐτοὶ υἱοὶ Θεοῦ κληθήσονται (Ματθ. 5,9)
Και ας μη εξετάζει πολύ ο λόγος το βάθος της θεωρίας, μιας που και το πρόχειρο νόημα μάς αρκεί για να αποκτήσουμε το αγαθό. Μακάριοι οἱ εἰρηνοποιοί. Ο λόγος αυτός χαρίζει την θεραπεία σε πολλές ασθένειες, περικλείοντας τα επί μέρους σε τούτη την περιληπτική και γενικότερη λέξη· ας εννοήσουμε πρώτα τί είναι η ειρήνη. Τι άλλο, παρά κάποια αγαπητική διάθεση προς τον συνάνθρωπο; Τι λοιπόν νοείται αντίθετο της αγάπης; Μίσος, οργή, θυμός, φθόνος, μνησικακία, υποκρισία, η συμφορά του πολεμου. Βλέπεις ποίων και πόσων ασθενειών φάρμακο είναι η μία λέξη; Γιατί η ειρήνη αντικαθιστά εντελώς καθένα από τα παραπάνω δεινά, και τα εξαφανίζει με την παρουσία της. Και όπως η ασθένεια εξαφανίζεται όταν αποκαθίσταται η υγεία, και το σκοτάδι διαλύεται όταν εμφανιστεί το φως, έτσι ακριβώς και όταν λάμψει η ειρήνη, διαλύονται όλα τα πάθη που συνίστανται στο αντίθετό της. Και δε νομίζω πως είναι απαραίτητο να εξηγήσω ο ίδιος με τον λόγο το πόσο αγαθό είναι τούτο, αλλά συ αναλογίσου με τον εαυτό σου πώς είναι ο βίος εκείνων που τρέφουν υποψία και μίσος μεταξύ τους, στους οποίους οι μεν συναναστροφές είναι κακότροπες, τα πάντα δε των άλλων είναι γι' αυτούς αποκρουστικά, τα δε στόματα σιωπηλά και τα βλέμματα γυρισμένα και τα αφτιά βουλωμένα στην φωνή του μισούντος και μισουμένου. Αγαπούν, επιπλέον, οτιδήποτε δεν αγαπούν οι γύρω τους, και τουναντίον μισούν ό,τι για τον άλλο είναι ευχάριστο και αγαπητό. Επομένως, όπως τα πιο ευωδιαστά αρώματα με την δική τους αύρα γεμίζουν τον αέρα γύρω τους, έτσι θέλει (ο Κύριος) να είσαι περιεκτικός της ειρήνης στο έπακρο, ώστε ο βίος σου να αποτελεί θεραπεία της ασθένειας των άλλων.

Μακάριοι οἱ εἰρηνοποιοί (μέρος Α΄)

Αγίου Γρηγορίου Νύσσης, Όμιλία ζ΄ εἰς τούς Μακαρισμούς
PG 44, 1277-1292

Απόδοση στη Νέα Ελληνική: π. Χερουβείμ Βελέτζας 

Μακάριοι οἱ εἰρηνοποιοί· ὅτι αὐτοὶ υἱοὶ Θεοῦ κληθήσονται (Ματθ. 5,9)


Κατά την ανέγερση της σκηνής του μαρτυρίου, την οποία ο νομοθέτης (Μωυσής) κατασκεύασε σύμφωνα με το σχέδιο που του έδωσε ο Θεός επάνω στο όρος, όλα βέβαια ήταν ιερά και άγια, το καθένα από μόνο του, από όσα περικλείονταν εντός της σκηνής, ωστόσο το πλέον εσωτερικό μέρος ήταν άβατο και ονομάζονταν Άγιο των αγίων, θέλοντας με τούτη την επιτακτική ονοματοδοσία να γίνει φανερό, κατά τη γνώμη μου, ότι μετείχε κι εκείνο της αγιότητας αλλά όχι με τον ίδιο τρόπο όπως όλα τα άλλα, αλλά όσο διέφερε το αφιερωμένο (στη λατρεία του Θεού) και το άγιο από το κοινό και βέβηλο, άλλο τόσο καθαρότερο και ιερότερο ήταν εκείνο το άδυτο από τα άγια που το περιέβαλαν. Θεωρώ λοιπόν κι εγώ, κατά τον ίδιο τρόπο, ότι από τους μακαρισμούς που φανερώθηκαν σε εμάς σε τούτο το όρος, όλοι μεν είναι ιεροί και άγιοι ο καθένας από μόνος του, όσοι έχουν διατυπωθεί από την πρόνοια του Λόγου του Θεού, αυτός εδώ όμως που έχουμε μπροστά μας είναι άδυτος όντως, και Άγιος αγίων. Διότι αν δεν υπάρχει μεγαλύτερο αγαθό από το να δει κανείς τον Θεό, το να γίνει υιός του Θεού βρίσκεται πάντως πάνω από κάθε καλή κληρονομιά. Και ποιο είναι το περιεχόμενο αυτών των λέξεων; ποιος μπορεί να συνοψίσει με τη σημασία των ονομάτων την δωρεά αυτής εδώ της επαγγελίας; Ακόμα κι αν κανείς το αντιληφθεί με τον νου, πολύ πιο πάνω από αυτό βρίσκεται το δηλούμενο, κι αν ακόμα ονομάσεις την επαγγελία αυτού του μακαρισμού ως αγαθό ή τίμιο ή υψηλό, αυτό που υποδηλώνει είναι περισσότερο και από την σημασία των λέξεων: επιτυχία πάνω από κάθε ευχή, δώρο πάνω από κάθε προσδοκία, χάρις πάνω από την φύση.

Κλητοί εις ενότητα


Παρακαλῶ οὖν ὑμᾶς ἐγὼ ὁ δέσμιος ἐν Κυρίῳ, ἀξίως περιπατῆσαι τῆς κλήσεως ἧς ἐκλήθητε, μετὰ πάσης ταπεινοφροσύνης καὶ πρᾳότητος, μετὰ μακροθυμίας, ἀνεχόμενοι ἀλλήλων ἐν ἀγάπῃ, σπουδάζοντες τηρεῖν τὴν ἑνότητα τοῦ Πνεύματος ἐν τῷ συνδέσμῳ τῆς εἰρήνης.
(Ἐφεσ. δ΄ 1-3)

     Στην μακραίωνη ιστορία της, η Εκκλησία υπήρξε ορφανή μόλις δέκα μέρες: από την Ανάληψη μέχρι την Πεντηκοστή, οπότε «άλλον Παράκλητο» έπεμψε ο Κύριος, καλών πάντας εις ενότητα και μένων μεθ' ημών έως της συντελείας του αιώνος. Επ' αυτού δεν τίθεται αμφιβολία. Ζητούμενο αποτελεί το να βαδίσουμε εντός της κλήσεως αυτής, και μάλιστα αξίως.