Πλούσιοι και φτωχοί

Κυριακή Ε΄ Λουκά (1-11-2015)

Πλούσιοι και φτωχοί

Η παραβολή του πλούσιου και του φτωχού Λαζάρου, την οποία ακούσαμε σήμερα στη Θεία Λειτουργία, δεν μάς είναι άγνωστη. Ο πλούσιος, απορροφημένος από τις απολαύσεις της ζωής, αδιαφορεί για τον φτωχό, γυμνό και πεινασμένο που προστρέχει στα σκαλοπάτια του. Κάποια στιγμή εγκαταλείπουν αυτόν τον πρόσκαιρο κόσμο και ο μεν Λάζαρος επιβραβεύεται για την υπομονή του, ο δε πλούσιος κολάζεαι για τη σκληροκαρδία του. Αναγνωρίζει την πρότερη άγνοιά του και γιαυτό ζητά ένα θαύμα, προκειμένου τα αδέρφια του να πιστέψουν και να αλλάξουν τρόπο ζωής. Η απάντηση του Αβραάμ είναι σκληρή: αν δεν πίστεψαν στο Ευαγγέλιο, ούτε η ανάσταση του Λαζάρου θα τούς κάνει να πιστέψουν.

Απλοχεριά, το αντίδοτο της κρίσης

Κυριακή ιη´ επιστολών (4-10-2015)
Β΄ Κορ. 9.6-11

Απλοχεριά, το αντίδοτο της κρίσης

Για την ελεημοσύνη μάς μιλά σήμερα ο απόστολος Παύλος· εκείνος που σπέρνει με φειδώ, μάς λέει, θα έχει μικρή σοδειά και εκείνος που σπέρνει απλόχερα θα έχει άφθονο θερισμό. Ο καθένας ας δίνει ανάλογα με την προαίρεση της καρδιάς του, όχι από λύπηση ή από ανάγκη· γιατί ο Θεός αγαπά εκείνον που δίνει με ευχαρίστηση. Ο Θεός μάλιστα έχει τη δύναμη να σάς χορηγήσει πλουσιοπάροχα κάθε δωρεά, ώστε να έχετε πάντοτε σε όλα κάθε αυτάρκεια και να προσφέρετε περίσσια σε κάθε έργο αγαθό, όπως έχει γραφτεί, ότι “εσκόρπισε, έδωσε στους φτωχούς, και η δικαιοσύνη του μένει αιώνια“ (Ψαλμ. 111.9). Ο δε Θεός που χορηγεί τον σπόρο στον γεωργό και τον άρτο για τροφή μας, θα χορηγήσει και θα πληθύνει τον σπόρο σας και θα αυξήσει τους καρπούς της αγαθοεργίας σας, ώστε να πλουτίζουμε με τέλεια απλότητα, η οποία μάς καθιστά όλους ευγνώμονες προς τον Θεό.

«Ἐπιστάτα, δι' ὅλης νυκτὸς κοπιάσαντες οὐδὲν ἐλάβομεν· ἐπὶ δὲ τῷ ῥήματί σου χαλάσω τὸ δίκτυον» (Λουκ. 5.5)

Κυριακή Α' Λουκά (27-9-2015)

«Ἐπιστάτα, δι' ὅλης νυκτὸς κοπιάσαντες οὐδὲν ἐλάβομεν· ἐπὶ δὲ τῷ ῥήματί σου χαλάσω τὸ δίκτυον» (Λουκ. 5.5)

Όλη τη νύχτα πάσχιζε ο Πέτρος να συνάξει ψάρια για να θρέψει την οικογένειά του, σύζυγο και τέκνα και πεθερά, και δεν τα κατάφερε. Είχε ήδη σηκωθεί ο ήλιος, τακτοποιούσε τα δίκτυα στην ακτή, όταν είδε κόσμο πολύ να ακολουθεί έναν άγνωστο δάσκαλο. Ήταν ο Χριστός, ο οποίος τού ζήτησε να μπει στο πλοιάριό του και να τον απομακρύνει λίγο από τη στεριά, ώστε από τη θέση εκείνη να διδάξει τους όχλους. Και τι ακούει ο ανυποψίαστος βιοπαλαιστής; για αγάπη ανυπόκριτη, πίστη δίχως δισταγμό, ειρήνη χωρίς πανουργία, φιλαδελφία αδιάρρηκτη, ευσέβεια ακαπήλευτη, θεογνωσία αφιλάργυρη, παρθενία ακηλίδωτη, άσκηση αλύγιστη, συζυγία αχώριστη, να υπομένουμε κάθε πόνο υπέρ της αληθείας, να μη δειλιάζουμε μπροστά σε εκείνους που αποκτείνουν το σώμα αλλά δεν δύνανται να βλάψουν την ψυχή. Πάσχιζε όλη τη νύχτα ο Πέτρος για να εξασφαλίσει τα υλικά, και θεωρεί τον Ιησού να διδάσκει για τα πνευματικά. Και κοντά σε τούτα να προσθέτει: όποιος αγαπά την ψυχή του θα την χάσει, και εκείνος που θέλει να με ακολουθήσει ας απαρνηθεί τον εαυτό του και ας σηκώσει τον σταυρό του και ας με ακολουθήσει. Και αμέσως μετά, Να μην αποκτήσετε χρυσό ή ασήμι ή χαλκό στις ζώνες σας, μήτε πουγκί ή πορτοφόλι, ούτε δύο χιτώνες.

Ψηφίζω Άνθρωπο!

Κάποτε ο Διογένης τριγυρνούσε στην Αθήνα, μέρα μεσημέρι, κρατώντας ένα αναμμένο φανάρι. -Τι το θες το φανάρι; τον ρώτησαν -Αναζητώ άνθρωπο, απάντησε ο κυνικός φιλόσοφος.

Άνθρωποι δίχως ανθρωπιά έχουμε καταντήσει, ανθρωπόμορφες ατομοκεντρικές μονάδες, η κοινωνία μας συνοθύλευμα αλληλοαντικορουόμενων συμφερόντων, όπου ο κάθε «άλλος» είναι ο εχθρός μου, ο κλέφτης, ο λωποδύτης, κι εγώ ο «καλός» Μακιαβέλι, που στο βωμό του βραχύβιου συμφέροντός μου θυσιάζω ακόμα και την μάνα μου και τα παιδιά μου. Άνθρωπος πουθενά;

«Οὐ γὰρ ἀπέστειλεν ὁ θεὸς τὸν υἱὸν εἰς τὸν κόσμον ἵνα κρίνῃ τὸν κόσμον, ἀλλ΄ ἵνα σωθῇ ὁ κόσμος δι΄ αὐτοῦ» (Ιω. 3.17)

Κυριακή προ της Υψώσεως (13-9-2015)

Ραβέννα, Άγ. Βιτάλιος: ο Χριστός ένθρονος

«Οὐ γὰρ ἀπέστειλεν ὁ θεὸς τὸν υἱὸν εἰς τὸν κόσμον ἵνα κρίνῃ τὸν κόσμον, ἀλλ΄ ἵνα σωθῇ ὁ κόσμος δι΄ αὐτοῦ» (Ιω. 3.17)

Η σημερινή περικοπή από το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο, μάς προετοιμάζει για την επερχόμενη εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, και μάς υπενθυμίζει τα λόγια του Χριστού για το Πάθος, την Σταύρωση και την Ανάστασή του, που έμελλαν να ακολουθήσουν. Αιτία της θυσίας του μονογενούς Υιού του Θεού είναι η άπειρη αγάπη του για τον άνθρωπο, η οποία υπαγορεύει και τον σκοπό: «ο Θεός δεν απέστειλε τον Υιό στον κόσμο για να κρίνει τον κόσμο, αλλά για να σωθεί ο κόσμος διά του Υιού».

Ο άνθρωπος δεν μπορεί να σωθεί από μόνος του; Την απάντηση στο ερώτημα αυτό προσπάθησαν να δώσουν οι φιλόσοφοι όλων των εποχών και οι ιδρυτές όλων των θρησκειών, οι οποίοι συμφωνούν ότι ο άνθρωπος έχει την τάση να τρέπει προς το κακό την προαίρεσή του και στη συνέχεια τα έργα του. Πολλοί από τους ανθρώπους της εποχής μας, είτε δηλώνουν πιστοί σε κάποια θρησκεία είτε άθρησκοι, θεωρούν ότι ο καθένας έχει τη δύναμη να σώσει μόνος του τον εαυτό του. Ακόμα κι εμείς, οι χριστιανοί, συχνά λέμε ότι τηρούμε το Ευαγγέλιο, πηγαίνουμε στην Εκκλησία και μεταλαμβάνουμε των Αχράντων Μυστηρίων «για να σώσουμε την ψυχή μας».

«εἶδεν ἐκεῖ ἄνθρωπον οὐκ ἐνδεδυμένον ἔνδυμα γάμου»

Κυριακή ιδ' Ματθαίου (5-9-2015)


«εἶδεν ἐκεῖ ἄνθρωπον οὐκ ἐνδεδυμένον ἔνδυμα γάμου» (Ματθ. 22.11)


Η σημερινή περικοπή από το Ευαγγέλιο του Ματθαίου μάς αφηγείται μία παραβολή του Χριστού, την οποία ασφαλώς έχουμε ακούσει πολλές φορές. Μάς λέει ότι η Βασιλεία του Θεού μοιάζει με βασιλέα, ο οποίος έκανε τους γάμους του γιου του και προσκάλεσε πολλούς, οι οποίοι ωστόσο αμέλησαν και αδιαφόρησαν. Κάποιοι μάλιστα έδεσαν και σκότωσαν τους αγγελιοφόρους, και για τον λόγο αυτό ο βασιλιάς εκείνος έστειλε στρατό και τούς κατέστρεψε μαζί με την πόλη τους. Έστειλε πάλι τους υπηρέτες του και κάλεσε στους γάμους όλους όσους βρήκαν στους δρόμους και στις πλατείες, πονηρούς και αγαθούς, και γέμισε το τραπέζι. Όταν μπήκε ο βασιλιάς, είδε κάποιον άνθρωπο που δεν φορούσε ένδυμα γάμου και τον ρώτησε «φίλε, πώς ήλθες έτσι ντυμένος;». Εκείνος αποστομώθηκε. Τότε ο βασιλιάς διέταξε τους διακόνους του και έδεσαν τον άνθρωπο εκείνο και τον έβγαλαν έξω, στο σκοτάδι που κάνει τα δόντια να τρίζουν. Η παραβολή κλείνει με τη φράση «διότι πολλοί μεν είναι οι καλεσμένοι, λίγοι όμως οι εκλεκτοί».

Κυριακή ιγ´ εβδομάδας (30-8-2015)

Περί νήψεως 

Α´ Κορ. 16.13-24
Ἀδελφοί, γρηγορεῖτε, στήκετε ἐν τῇ πίστει, ἀνδρίζεσθε, κραταιοῦσθε· πάντα ὑμῶν ἐν ἀγάπῃ γενέσθω. Παρακαλῶ δὲ ὑμᾶς, ἀδελφοί· οἴδατε τὴν οἰκίαν Στεφανᾶ, ὅτι ἐστὶν ἀπαρχὴ τῆς ᾽Αχαΐας καὶ εἰς διακονίαν τοῖς ἁγίοις ἔταξαν ἑαυτούς· ἵνα καὶ ὑμεῖς ὑποτάσσησθε τοῖς τοιούτοις καὶ παντὶ τῷ συνεργοῦντι καὶ κοπιῶντι. Χαίρω δὲ ἐπὶ τῇ παρουσίᾳ Στεφανᾶ καὶ Φορτουνάτου καὶ ᾽Αχαϊκοῦ, ὅτι τὸ ὑμέτερον ὑστέρημα οὗτοι ἀνεπλήρωσαν· ἀνέπαυσαν γὰρ τὸ ἐμὸν πνεῦμα καὶ τὸ ὑμῶν. ἐπιγινώσκετε οὖν τοὺς τοιούτους. ᾽Ασπάζονται ὑμᾶς αἱ ἐκκλησίαι τῆς ᾽Ασίας. ἀσπάζεται ὑμᾶς ἐν Κυρίῳ πολλὰ ᾽Ακύλας καὶ Πρίσκιλλα σὺν τῇ κατ᾽ οἶκον αὐτῶν ἐκκλησίᾳ. Ἀσπάζονται ὑμᾶς οἱ ἀδελφοὶ πάντες. ᾽Ασπάσασθε ἀλλήλους ἐν φιλήματι ἁγίῳ. Ὁ ἀσπασμὸς τῇ ἐμῇ χειρὶ Παύλου. Εἴ τις οὐ φιλεῖ τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, ἤτω ἀνάθεμα μαραν αθά. Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ᾽Ιησοῦ Χριστοῦθ μεθ᾽ ὑμῶν. Ἡ ἀγάπη μου μετὰ πάντων ὑμῶν ἐν Χριστῷ ᾽Ιησοῦ. Ἀμὴν.  

Μάς προτρέπει σήμερα ο απόστολος Παύλος, κατακλείοντας την πρώτη προς Κορινθίους επιστολή, να είμαστε σε πνευματική εγρήγορση, να παραμένουμε σταθεροί στην πίστη, να είμαστε ανδρείοι και δυνατοί, και να κάνουμε τα πάντα με αγάπη. Αυτή η μέριμνα αποτελεί για τον καθένα μας την ασφαλέστερη μέθοδο για τη σωτηρία μας, μάς οικοδομεί πνευματικά και μάς προφυλάσσει από κάθε κίνδυνο και λογισμό, ακόμα και από εκείνους που περιβάλλονται το ένδυμα της ευσέβειας.

Κυριακή ια' εβδομάδας (16-8-2015)

Παρακίνηση σε φιλοτιμία

Α' Κορ. 9.2-12
Ἀδελφοί, ἡ σφραγὶς τῆς ἐμῆς ἀποστολῆς ὑμεῖς ἐστε ἐν Κυρίῳ. Ἡ ἐμὴ ἀπολογία τοῖς ἐμὲ ἀνακρίνουσιν αὕτη ἐστί. Μὴ οὐκ ἔχομεν ἐξουσίαν φαγεῖν καὶ πιεῖν; Μὴ οὐκ ἔχομεν ἐξουσίαν ἀδελφὴν γυναῖκα περιάγειν, ὡς καὶ οἱ λοιποὶ ἀπόστολοι καὶ οἱ ἀδελφοὶ τοῦ Κυρίου καὶ Κηφᾶς; Ἤ μόνος ἐγὼ καὶ Βαρνάβας οὐκ ἔχομεν ἐξουσίαν τοῦ μὴ ἐργάζεσθαι; Τίς στρατεύεται ἰδίοις ὀψωνίοις ποτέ; Τίς φυτεύει ἀμπελῶνα καὶ ἐκ τοῦ καρποῦ αὐτοῦ οὐκ ἐσθίει; Ἤ τίς ποιμαίνει ποίμνην καὶ ἐκ τοῦ γάλακτος τῆς ποίμνης οὐκ ἐσθίει; Μὴ κατὰ ἄνθρωπον ταῦτα λαλῶ; Ἤ οὐχὶ καὶ ὁ νόμος ταῦτα λέγει; Ἐν γὰρ τῷ Μωσέως νόμῳ γέγραπται· «Οὐ φιμώσεις βοῦν ἀλοῶντα». Μὴ τῶν βοῶν μέλει τῷ Θεῷ; Ἤ δι᾿ ἡμᾶς πάντως λέγει; Δι᾿ ἡμᾶς γὰρ ἐγράφη, ὅτι ἐπ᾿ ἐλπίδι ὀφείλει ὁ ἀροτριῶν ἀροτριᾶν, καὶ ὁ ἀλοῶν τῆς ἐλπίδος αὐτοῦ μετέχειν ἐπ᾿ ἐλπίδι. Εἰ ἡμεῖς ὑμῖν τὰ πνευματικὰ ἐσπείραμεν, μέγα εἰ ἡμεῖς ὑμῶν τὰ σαρκικὰ θερίσομεν; Εἰ ἄλλοι τῆς ἐξουσίας ὑμῶν μετέχουσιν, οὐ μᾶλλον ἡμεῖς; Ἀλλ᾿ οὐκ ἐχρησάμεθα τῇ ἐξουσίᾳ ταύτῃ, ἀλλὰ πάντα στέγομεν, ἵνα μὴ ἐγκοπήν τινα δῶμεν τῷ Εὐαγγελίῳ τοῦ Χριστοῦ.


Μάς διδάσκει σήμερα ο απόστολος Παύλος να παραιτούμαστε από κάποια δικαιώματά μας, προκειμένου να μη σκανδαλίσουμε τον αδελφό μας, προκαλώντας εμπόδια στη σωτηρία του. Για τον σκοπό αυτό φέρνει ως παράδειγμα τον εαυτό του. Νομίζετε, λέει, ότι δεν έχουμε εξουσία ο Βαρνάβας κι εγώ να μην εργαζόμαστε για την τροφή μας; ποιος κατατάσσεται στον στρατό με δικά του τροφεία; ποιος φυτεύει αμπέλι και δεν τρώει από τους καρπούς του; ή ποιος έχει κοπάδι με πρόβατα και δεν πίνει από το γάλα; αλλά και στον νόμο του Μωυσή γράφει “να μη φιμώσεις το βόδι που αλωνίζει”. Μήπως ενδιαφέρεται ο Θεός να νομοθετήσει για τα βόδια; ή μήπως τα λέει για μάς; Γιατί για μάς γράφτηκε, επειδή οφείλει εκείνος που οργώνει να οργώνει με ελπίδα και εκείνος που αλωνίζει να μετέχει στην ελπίδα του (που απέδωσε καρπούς) πάλι με ελπίδα (των μελλόντων αγαθών). Επομένως, εάν εμείς σπείραμε τα πνευματικά, είναι μεγάλο ζήτημα άμα θερίσουμε από τα υλικά; Ο λόγος όμως που δεν το κάναμε ήταν για να μη σάς σκανδαλίσουμε, δίνοντας τέλος στην κατήχησή σας στο Ευαγγέλιο του Χριστού.

Η Κοίμησις της Θεοτόκου (15-8-2015)

Η Κοίμησις της Θεοτόκου (15-8-2015) 

ήτοι περί ταπεινοφροσύνης και υπακοής

Φιλιπ. 2.5-11

Ἀδελφοί, τοῦτο φρονείσθω ἐν ὑμῖν ὃ καὶ ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ, ὃς ἐν μορφῇ Θεοῦ ὑπάρχων οὐχ ἁρπαγμὸν ἡγήσατο τὸ εἶναι ἴσα Θεῷ, ἀλλ᾿ ἑαυτὸν ἐκένωσε μορφὴν δούλου λαβών, ἐν ὁμοιώματι ἀνθρώπων γενόμενος, καὶ σχήματι εὑρεθεὶς ὡς ἄνθρωπος ἐταπείνωσεν ἑαυτὸν γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δὲ σταυροῦ. Διὸ καὶ ὁ Θεὸς αὐτὸν ὑπερύψωσε καὶ ἐχαρίσατο αὐτῷ ὄνομα τὸ ὑπὲρ πᾶν ὄνομα, ἵνα ἐν τῷ ὀνόματι ᾿Ιησοῦ πᾶν γόνυ κάμψῃ ἐπουρανίων καὶ ἐπιγείων καὶ καταχθονίων, καὶ πᾶσα γλῶσσα ἐξομολογήσηται ὅτι Κύριος ᾿Ιησοῦς Χριστὸς εἰς δόξαν Θεοῦ πατρός.

Εορτάζουμε σήμερα την Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου και πανηγυρίζουμε την μετάστασή της από τα επίγεια στα επουράνια. Δεν θρηνούμε, γιατί το τέλος της επίγειας ζωής της δεν ήταν θάνατος αλλά πέρασμα, σώμα και ψυχή, στην όντως ζωή. Η Παναγία είναι ο πρώτος και ο μόνος άνθρωπος που γεύτηκε την κοινή Ανάσταση και την χαρά του Παραδείσου· γι αυτό στις τοιχογραφίες που κοσμούν τον δυτικό τοίχο των βυζαντινών εκκλησιών και αναπαριστούν τη Δευτέρα Παρουσία, τη βλέπουμε να κάθεται μέσα στον Παράδεισο, ενώ οι απόστολοι και οι άγιοι βρίσκονται έξω και περιμένουν τον αρχάγγελο, που φυλά τη θύρα, να απομακρύνει το σπαθί του. Το αποστολικό ανάγνωσμα της σημερινής εορτής προβάλλει δύο στοιχεία το θεανθρώπου Ιησού Χριστού, την ταπεινοφροσύνη και την υπακοή στο θέλημα του Θεού, τα οποία καλούμαστε να καλλιεργούμε όλοι μας. Αυτές είναι και οι πρωταρχικές αρετές της προσωπικότητας της Υπεραγίας Θεοτόκου.

Κυριακή θ' εβδομάδος (9-8-2015)

Συνεργάτες του Θεού

Α’ Κορ. 3.9-17
Ἀδελφοί, Θεοῦ ἐσμεν συνεργοί· Θεοῦ γεώργιον, Θεοῦ οἰκοδομή ἐστε. Κατὰ τὴν χάριν τοῦ Θεοῦ τὴν δοθεῖσάν μοι ὡς σοφὸς ἀρχιτέκτων θεμέλιον ἔθηκα, ἄλλος δὲ ἐποικοδομεῖ· ἕκαστος δὲ βλεπέτω πῶς ἐποικοδομεῖ· θεμέλιον γὰρ ἄλλον οὐδεὶς δύναται θεῖναι παρὰ τὸν κείμενον, ὅς ἐστιν ᾽Ιησοῦς Χριστός. Εἰ δέ τις ἐποικοδομεῖ ἐπὶ τὸν θεμέλιον τοῦτον, χρυσόν, ἄργυρον, λίθους τιμίους, ξύλα, χόρτον, καλάμην, ἑκάστου τὸ ἔργον φανερὸν γενήσεται· ἡ γὰρ ἡμέρα δηλώσει· ὅτι ἐν πυρὶ ἀποκαλύπτεται· καὶ ἑκάστου τὸ ἔργον ὁποῖόν ἐστιν τὸ πῦρ δοκιμάσει. Εἴ τινος τὸ ἔργον μενεῖ ὃ ἐπῳκοδόμησεν, μισθὸν λήψεται· εἴ τινος τὸ ἔργον κατακαήσεται, ζημιωθήσεται, αὐτὸς δὲ σωθήσεται, οὕτως δὲ ὡς διὰ πυρός. Οὐκ οἴδατε ὅτι ναὸς Θεοῦ ἐστε καὶ τὸ πνεῦμα τοῦ Θεοῦ οἰκεῖ ἐν ὑμῖν; εἴ τις τὸν ναὸν τοῦ Θεοῦ φθείρει, φθερεῖ τοῦτον ὁ Θεός· ὁ γὰρ ναὸς τοῦ Θεοῦ ἅγιός ἐστιν, οἵτινές ἐστε ὑμεῖς.

Συνεργάτες του Θεού μάς ονομάζει σήμερα ο απόστολος Παύλος, στο χωράφι και στην οικοδομή του Θεού, που είμαστε εμείς όλοι, δηλαδή η Εκκλησία. Πράγματι, το χωράφι δεν είναι του γεωργού αλλά του κυρίου αυτού · ούτε η οικοδομή ανήκει στον τεχνίτη αλλά στον οικοδεσπότη. Επομένως, εάν είμαστε οικοδομή δεν ωφελεί να είμαστε διασπασμένοι· κάτι τέτοιο ταιριάζει μάλλον στην παροιμία «λίθοι τε καὶ πλίνθοι καὶ ξύλα καὶ κέραμος ἀτάκτως ἐρριμμένα»[1]. Ομοίως, εάν είμαστε χωράφι του Θεού, δεν ωφελεί να διαιρούμαστε, αλλά να είμαστε περιστοιχισμένοι από τον ίδιο φράχτη. Ύλη συνδετική της οικοδομής και περιτοίχισμα του χωραφιού του Θεού δεν είναι άλλη από την ομόνοια, τονίζει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος[2].

Κήρυγμα στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος

Ορώμεν τον Κύριον καθώς χωρούμεν 

         «καὶ μετεμορφώθη ἔμπροσθεν αὐτῶν, καὶ ἔλαμψε τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος, τὰ δὲ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο λευκὰ ὡς τὸ φῶς» (Ματθ. 17.2)
 

Εικόνα από την Ι. Μονή Σινά (12ος αι.)

Η Mεταμόρφωση του Κυρίου μας αποτελεί ένα γεγονός αποκαλυπτικό και προφητικό. Αποκαλυπτικό, γιατί ο Χριστός φανέρωσε στους τρεις από τους μαθητές του, τον Πέτρο, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη, την δόξα της θεότητάς του. Προφητικό, επειδή κατά την διδασκαλία της Εκκλησίας μας η θέα του θείου φωτός αποτελεί τον κολοφώνα της χάριτος του Θεού προς τους αγωνιστές της πίστεως, οι οποίοι έκαναν πράξη την ένωση με τον Θεό και πύρωσε η καρδιά τους με την αγάπη του Χριστού. Δεν ήταν δυνατόν να φανερώσει διαφορετικά ο Χριστός την θεότητά του, αφού «ἦν τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν, ὃ φωτίζει πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον» (Ιω. 1.9). Αποκάλυψε, επομένως, την φύση του και προφήτεψε, δηλαδή έδειξε, την λαμπρότητα κάθε ανθρώπου ο οποίος πληρούται από την χάρη του ακτίστου θείου φωτός.

Απόστολος Κυριακής η' εβδομάδος (2-8-2015)

Σχίσματα και παρατάξεις

Α' Κορ. 1.10-17
Ἀδελφοί, παρακαλῶ ὑμᾶς, διὰ τοῦ ὀνόματος τοῦ Κυρίου ἡμῶν ᾽Ιησοῦ Χριστοῦ, ἵνα τὸ αὐτὸ λέγητε πάντες, καὶ μὴ ᾖ ἐν ὑμῖν σχίσματα· ἦτε δὲ κατηρτισμένοι ἐν τῷ αὐτῷ νοῒ καὶ ἐν τῇ αὐτῇ γνώμῃ. Ἐδηλώθη γάρ μοι περὶ ὑμῶν, ἀδελφοί μου, ὑπὸ τῶν Χλόης ὅτι ἔριδες ἐν ὑμῖν εἰσι. Λέγω δὲ τοῦτο, ὅτι ἕκαστος ὑμῶν λέγει· ᾽Εγὼ μέν εἰμι Παύλου, ᾽Εγὼ δὲ ᾽Απολλώ. ᾽Εγὼ δὲ Κηφᾶ, ἐγὼ δὲ Χριστοῦ. Μεμέρισται ὁ Χριστός; μὴ Παῦλος ἐσταυρώθη ὑπὲρ ὑμῶν, ἢ εἰς τὸ ὄνομα Παύλου ἐβαπτίσθητε; εὐχαριστῶ ὅτι οὐδένα ὑμῶν ἐβάπτισα εἰ μὴ Κρίσπον καὶ Γάϊον, ἵνα μή τις εἴπῃ ὅτι εἰς τὸ ἐμὸν ὄνομα ἐβάπτισα. Ἐβάπτισα δὲ καὶ τὸν Στεφανᾶ οἶκον· λοιπὸν οὐκ οἶδα εἴ τινα ἄλλον ἐβάπτισα. Οὐ γὰρ ἀπέστειλέν με Χριστὸς βαπτίζειν ἀλλ’ εὐαγγελίζεσθαι, οὐκ ἐν σοφίᾳ λόγου, ἵνα μὴ κενωθῇ ὁ σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ.

Μάς συμβουλεύει σήμερα ο απόστολος Παύλος να έχουμε ομοφωνία μέσα στην Εκκλησία και όχι σχίσματα, μιας που είμαστε όλοι κατηρτισμένοι στον ίδιο νου και στην ίδια γνώμη. Αφορμή για την παρότρυνση αυτή παίρνει από τις έριδες στις οποίες είχε εμπλακεί η εκκλησία της Κορίνθου, με αποτέλεσμα άλλος να λέει ότι είναι του Παύλου, άλλος του Απολλώ, άλλος του Πέτρου, άλλος του Χριστού. Έχει κομματιαστεί ο Χριστός; αναρωτιέται ο απόστολος· μήπως σταυρώθηκε ο Παύλος για σάς; ή μήπως βαπτιστήκατε στο όνομα του Παύλου; Στη συνέχεια ευχαριστεί τον Θεό επειδή δεν βάπτισε κανέναν στην Κόρινθο, παρεκτός από τον Κρίσπο και τον Γάιο και τον οίκο του Στεφανά, ούτως ώστε να μη μπορεί κανείς να πει ότι βάπτισε στο δικό του όνομα· αιτιολογεί δε τη στάση του λέγοντας ότι ο Χριστός δεν τον έστειλε να βαπτίζει αλά για να κηρύττει το Ευαγγέλιο, και μάλιστα όχι με τη θύραθεν σοφία, ώστε να μη ελαττωθεί η σημασία της σταυρικής θυσίας του Χριστού.

Μνήμη Αγίας Παρασκευής (26-7-2015)

Γαλ. 3.23 - 4.5 

Ἀδελφοί, πρὸ τοῦ ἐλθεῖν τὴν πίστιν ὑπὸ νόμον ἐφρουρούμεθα συγκεκλεισμένοι εἰς τὴν μέλλουσαν πίστιν ἀποκαλυφθῆναι. Ὥστε ὁ νόμος παιδαγωγὸς ἡμῶν γέγονεν εἰς Χριστόν, ἵνα ἐκ πίστεως δικαιωθῶμεν· ἐλθούσης δὲ τῆς πίστεως οὐκέτι ὑπὸ παιδαγωγόν ἐσμεν. Πάντες γὰρ υἱοὶ Θεοῦ ἐστε διὰ τῆς πίστεως ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ· ὅσοι γὰρ εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθητε, Χριστὸν ἐνεδύσασθε. Οὐκ ἔνι ᾿Ιουδαῖος οὐδὲ ῞Ελλην, οὐκ ἔνι δοῦλος οὐδὲ ἐλεύθερος, οὐκ ἔνι ἄρσεν καὶ θῆλυ· πάντες γὰρ ὑμεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ. Εἰ δὲ ὑμεῖς Χριστοῦ, ἄρα τοῦ ᾿Αβραὰμ σπέρμα ἐστὲ καὶ κατ᾿ ἐπαγγελίαν κληρονόμοι. Λέγω δέ, ἐφ᾿ ὅσον χρόνον ὁ κληρονόμος νήπιός ἐστιν, οὐδὲν διαφέρει δούλου, κύριος πάντων ὤν, ἀλλὰ ὑπὸ ἐπιτρόπους ἐστὶ καὶ οἰκονόμους ἄχρι τῆς προθεσμίας τοῦ πατρός. Οὕτω καὶ ἡμεῖς, ὅτε ἦμεν νήπιοι, ὑπὸ τὰ στοιχεῖα τοῦ κόσμου ἦμεν δεδουλωμένοι· ὅτε δὲ ἦλθε τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου, ἐξαπέστειλεν ὁ Θεὸς τὸν υἱὸν αὐτοῦ, γενόμενον ἐκ γυναικός, γενόμενον ὑπὸ νόμον, ἵνα τοὺς ὑπὸ νόμον ἐξαγοράσῃ, ἵνα τὴν υἱοθεσίαν ἀπολάβωμεν.


Εορτάζουμε σήμερα την μνήμη της Αγίας Παρασκευής, η οποία μαρτύρησε για την πίστη στον Χριστό και ανεδείχθη πιο ανδρεία από πολλούς άνδρες κατά τη φύση, και αστέρας λαμπρότατος του νοητού στερεώματος της Εκκλησίας. Το αποστολικό ανάγνωσμα που έχει οριστεί να διαβάζουμε, οφείλεται πιθανότατα στη φράση που λέει ότι «όσοι έχετε βαπτιστεί στον Χριστό, έχετε ενδυθεί τον Χριστό. Δεν υπάρχει Ιουδαίος και Έλληνας, δούλος και ελεύθερος, αρσενικό και θηλυκό· γιατί όλοι εσείς είστε ένας άνθρωπος εν Χριστώ Ιησού». Αυτή η διαπίστωση βρίσκεται στο μέσο της περικοπής, η οποία τονίζει τη διαφορά ανάμεσα στον νόμο που καθιέρωσε η Παλαιά Διαθήκη και στην πίστη που εγκαινίασε η Καινή Διαθήκη.

Απόστολος Στ' Κυριακής (12-7-2015)

Η ποικιλία των χαρισμάτων και των έργων

Ρωμ. 12.6-14
Ἀδελφοί, ἔχοντες χαρίσματα κατὰ τὴν χάριν τὴν δοθεῖσαν ἡμῖν διάφορα, εἴτε προφητείαν κατὰ τὴν ἀναλογίαν τῆς πίστεως, εἴτε διακονίαν ἐν τῇ διακονίᾳ, εἴτε ὁ διδάσκων ἐν τῇ διδασκαλίᾳ, εἴτε ὁ παρακαλῶν ἐν τῇ παρακλήσει, ὁ μεταδιδοὺς ἐν ἁπλότητι, ὁ προϊστάμενος ἐν σπουδῇ, ὁ ἐλεῶν ἐν ἱλαρότητι. Ἡ ἀγάπη ἀνυπόκριτος. ἀποστυγοῦντες τὸ πονηρόν, κολλώμενοι τῷ ἀγαθῷ· τῇ φιλαδελφίᾳ εἰς ἀλλήλους φιλόστοργοι, τῇ τιμῇ ἀλλήλους προηγούμενοι, τῇ σπουδῇ μὴ ὀκνηροί, τῷ πνεύματι ζέοντες, τῷ κυρίῳ δουλεύοντες, τῇ ἐλπίδι χαίροντες, τῇ θλίψει ὑπομένοντες, τῇ προσευχῇ προσκαρτεροῦντες, ταῖς χρείαις τῶν ἁγίων κοινωνοῦντες, τὴν φιλοξενίαν διώκοντες. Εὐλογεῖτε τοὺς διώκοντας, εὐλογεῖτε καὶ μὴ καταρᾶσθε.

Για την ποικιλία των χαρισμάτων στους ανθρώπους και για τη διαφορετική λειτουργία τους στο σώμα της Εκκλησίας μάς μιλά σήμερα ο απόστολος Παύλος, και για την εν γένει στάση και βιοτή που πρέπει να επιδεικνύουμε ως χριστιανοί. «Αδελφοί», μάς λέει, «έχοντας επομένως χαρίσματα διαφορετικά ας τα χρησιμοποιούμε ο καθένας σύμφωνα με την χάρη που μάς δόθηκε· είτε προφητεία, ανάλογα με την πίστη μας, είτε διακονία, στην διακονία, είτε αυτός που διδάσκει, στην διδασκαλία, είτε αυτός που προτρέπει και παρηγορεί, στην προτροπή και στην παρηγορία. Όποιος δίνει κάτι, ας το κάνει με απλότητα, όποιος προΐσταται, ας έχει επιμέλεια, όποιος κάνει ελεημοσύνη, ας ελεεί με καλοσύνη. Η αγάπη να είναι χωρίς απροσποίητη. Να απεχθάνεστε το κακό και να προσκολλάστε στο αγαθό. Ως προς την φιλαδελφία, να είστε φιλόστοργοι ο ένας προς τον άλλο, να προηγείστε ως προς την τιμή, τιμώντας τους άλλους, ως προς την επιμέλεια να μη είστε τεμπέληδες, να έχετε ζέση πνεύματος, να εργάζεστε κατά πως ορίζει ο Κύριος. Να χαίρεστε επειδή έχετε ελπίδα, να υπομένετε σε καιρό θλίψης, να επιμένετε στην προσευχή, να συμμετέχετε στις ανάγκες των αδελφών σας, να επιδιώκετε τη φιλοξενία. Να ευλογείτε αυτούς που σάς διώκουν, να ευλογείτε και να μη καταριέστε».

Ασκήσεις διαλεκτικής σύνθεσης σε καιρό πολωτικής σύγχυσης*

Ασκήσεις διαλεκτικής σύνθεσης σε καιρό πολωτικής σύγχυσης*

π. Χερουβείμ Βελέτζας

φωτογραφία δανεισμένη από http://cdn.history.com

Η κατάσταση που επικρατεί τις τελευταίες ημέρες εξαιτίας της διεξαγωγής του δημοψηφίσματος, καταδεικνύει πολλές παθολογίες του κατά τα άλλα δημοκρατικού μας πολιτεύματος και βίου, με κυριότερη το κλίμα διχασμού το οποίο καταγγέλλουν μεν οι πάντες, τροφοδοτούν ωστόσο με τη στάση τους και τον τρόπο που συνομιλούν· πολιτικοί, δημοσιογράφοι, αλλά και πολλοί από εμάς στις καθημερινές μας συνομιλίες, πέφτουμε στην παγίδα και κριτικάρουμε οποιονδήποτε έχει διαφορετική άποψη από τη δική μας, και μάλιστα προσπαθούμε με ρητορικά επιχειρήματα, τα οποία περιέχουν επιμελώς (ασυνείδητα τις περισσότερες φορές) από αμυδρά έως προφανή σφάλματα λογικής, να εκμηδενίσουμε τη σκέψη του «αντιπάλου». Εάν προσθέσουμε και την πληθώρα των πληροφοριών και των δηλώσεων που σκοπίμως άλλοτε επαναλαμβάνονται και άλλοτε αποσιωπούνται, η εικόνα θυμίζει μάλλον τοπίο στην ομίχλη, όπου πλέον είναι σχεδόν αδύνατον να διακρίνει κανείς τον αδελφό από τον εχθρό, και ο φόβος, σε χέρια επιτήδεια, χρησιμεύει ως το πλέον αδάπανο υπερόπλο.

Μνήμη Αγίου Αθανασίου του εν τω Άθω (5-7-2015)

Ἀλλήλων τὰ βάρη βαστάζετε

Γαλ. 5.22 – 6.2
Ἀδελφοί, ὁ καρπὸς τοῦ Πνεύματός ἐστιν ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, ἀγαθωσύνη, πίστις, πραότης, ἐγκράτεια· κατὰ τῶν τοιούτων οὐκ ἔστι νόμος. Οἱ δὲ τοῦ Χριστοῦ τὴν σάρκα ἐσταύρωσαν σὺν τοῖς παθήμασι καὶ ταῖς ἐπιθυμίαις. Εἰ ζῶμεν πνεύματι, πνεύματι καὶ στοιχῶμεν. Μὴ γινώμεθα κενόδοξοι, ἀλλήλους προκαλούμενοι, ἀλλήλοις φθονοῦντες. ᾽Αδελφοί, ἐὰν καὶ προληφθῇ ἄνθρωπος ἔν τινι παραπτώματι, ὑμεῖς οἱ πνευματικοὶ καταρτίζετε τὸν τοιοῦτον ἐν πνεύματι πραότητος· σκοπῶν σεαυτόν, μὴ καὶ σὺ πειρασθῇς. ᾽Αλλήλων τὰ βάρη βαστάζετε, καὶ οὕτως ἀναπληρώσατε τὸν νόμον τοῦ Χριστοῦ.


Το αποστολικό ανάγνωσμα από την προς Γαλάτας επιστολή είναι αφιερωμένο σήμερα στον Άγιο Αθανάσιο τον Αθωνίτη, του οποίου την μνήμη εορτάζουμε. «Αδελφοί», μάς λέει, «ο καρπός του Αγίου Πνεύματος είναι αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, χρηστότητα, αγαθωσύνη, πίστη, πραότητα, εγκράτεια· ενάντια σε αυτά δεν υπάρχει νόμος. Οι δε μαθητές του Χριστού σταύρωσαν το σαρκικό φρόνημα μαζί με τα πάθη και τις επιθυμίες. Εάν ζούμε με το Άγιο Πνεύμα, με το Πνεύμα και να συντασσόμαστε. Ας μη γινόμαστε κενόδοξοι, προκαλώντας και φθονώντας ο ένας τον άλλο. Αδελφοί, κι αν ακόμα συλληφθεί κάποιος άνθρωπος σε κάποιο παράπτωμα, σείς οι πνευματικοί να τον συμβουλεύετε με πνεύμα πραότητας· έχοντας κατά νου μήπως κι εσύ πειρασθείς. Να σηκώνετε ο ένας τα βάρη του άλλου, κι έτσι να εκπληρώσετε τον νόμο του Χριστού».

Συλλογική και πολιτική ευθύνη

[ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΗ: Τα κείμενα της κατηγορίας «Πολιτικά» ασχολούνται με την Πόλιν και αναζητούν το δίκαιον, σύμφωνα με τον ορισμό του Αριστοτέλη: «ἔστι δὲ πολιτικὸν ἀγαθὸν τὸ δίκαιον͵ τοῦτο δ΄ ἐστὶ τὸ κοινῇ συμφέρον͵ δοκεῖ δὲ πᾶσιν ἴσον τι τὸ δίκαιον εἶναι͵ καὶ μέχρι γέ τινος ὁμολογοῦσι τοῖς κατὰ φιλοσοφίαν λόγοις͵ ἐν οἷς διώρισται περὶ τῶν ἠθικῶν (τὶ γὰρ καὶ τισὶ τὸ δίκαιον͵ καὶ δεῖν τοῖς ἴσοις ἴσον εἶναι φασιν)͵ ποίων δὴ ἰσότης ἐστὶ καὶ ποίων ἀνισότης͵ δεῖ μὴ λανθάνειν» (Πολιτικά). Συνεπώς, πιθανή εντύπωση πολιτικολογίας, πολλώ δε μάλλον κομματισμένου λόγου, είναι έξω από τη σκέψη του γράφοντος.]

Συλλογική και πολιτική ευθύνη

1. Η προκήρυξη δημοψηφίσματος – καλώς ή κακώς δεν κάνει διαφορά – συνεπάγεται κάποια ερωτήματα, τα οποία είναι αναγκαίο να απαντηθούν προκειμένου να αποφασίσουμε αληθινά:

Εὐχὴ κατὰ στίχον͵ ποίημα Ρωμανοῦ τοῦ Μελῳδοῦ

Καστοριά (11ος αιώνας)

Δεῦτε πάντες πιστοί͵ προσκυνήσωμεν
τὸν σωτῆρα Χριστὸν καὶ φιλάνθρωπον͵
τὸν υἱὸν τοῦ Θεοῦ καὶ μακρόθυμον͵
τὸν δεσπότην καὶ μόνον ἀθάνατον͵
ὃν ὑμνοῦσιν ἀγγέλων τὰ τάγματα͵
ἀσωμάτων οἱ δῆμοι δοξάζουσιν͵
ἐκ πυρίνων γλωσσῶν ἀνακράζουσι͵
τρισαγίαις φωναῖς ἀναμέλπουσι͵
τὸν τρισάγιον ὕμνον ἐξᾴδοντες͵
ἐπινίκιον αἶνον προσφέροντες·
τὸν πατέρα ὑμνοῦσι καὶ κύριον͵
τὸν υἱὸν σὺν τῷ πνεύματι σύνθρονον·
τῇ οὐσίᾳ μονάς ἐστιν ἄτμητος͵
ἐν τρισὶ τοῖς προσώποις μερίζεται·
ἡ ὑπέρθεος δύναμις σέβεται͵
ὑπὸ πάσης τῆς κτίσεως ᾄδεται.

Δούλοι και λεύτεροι

Απόστολος Κυριακής δ' Εβδομάδος (28-6-2015)

Δούλοι και λεύτεροι

Ρωμ. 6.18-23
Ἀδελφοί, ἐλευθερωθέντες δὲ ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας ἐδουλώθητε τῇ δικαιοσύνῃ. Ἀνθρώπινον λέγω, διὰ τὴν ἀσθένειαν τῆς σαρκὸς ὑμῶν· ὥσπερ γὰρ παρεστήσατε τὰ μέλη ὑμῶν δοῦλα τῇ ἀκαθαρσίᾳ καὶ τῇ ἀνομίᾳ εἰς τὴν ἀνομίαν, οὕτω νῦν παραστήσατε τὰ μέλη ὑμῶν δοῦλα τῇ δικαιοσύνῃ εἰς ἁγιασμόν. Ὅτε γὰρ δοῦλοι ἦτε τῆς ἁμαρτίας, ἐλεύθεροι ἦτε τῇ δικαιοσύνῃ. Τίνα οὖν καρπὸν εἴχετε τότε, ἐφ᾿ οἷς νῦν ἐπαισχύνεσθε; τὸ γὰρ τέλος ἐκείνων θάνατος. Νυνὶ δὲ ἐλευθερωθέντες ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας δουλωθέντες δὲ τῷ Θεῷ, ἔχετε τὸν καρπὸν ὑμῶν εἰς ἁγιασμόν, τὸ δὲ τέλος ζωὴν αἰώνιον. Τὰ γὰρ ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας θάνατος· τὸ δὲ χάρισμα τοῦ Θεοῦ ζωὴ αἰώνιος ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν.

Δούλους μάς αποκαλεί σήμερα ο απόστολος Παύλος· δούλους της δικαιοσύνης. Σε μια εποχή, κατά την οποία έχει εκλείψει η δουλεία μεταξύ των ανθρώπων, επισήμως τουλάχιστον, τι σημασία μπορεί να έχουν τέτοιου είδους παρομοιάσεις με τους σύγχρονους ανθρώπους, και δη τους χριστιανούς; Ας δούμε όμως πρώτα το περιεχόμενο της σημερινής αποστολικής περικοπής, και θα επανέλθουμε. «Αδελφοί», μάς λέει, «αφού έχετε απελευθερωθεί από την αμαρτία, γίνατε δούλοι της δικαιοσύνης. Ανθρώπινο παράδειγμα μεταχειρίζομαι, εξαιτίας της αδυναμίας της σάρκας σας. Γιατί, όπως ακριβώς καταστήσατε τα μέλη σας υπόδουλα στην ακαθαρσία και στην ανομία, για να πράττετε την ανομία, έτσι τώρα παρουσιάστε τα μέλη σας ως δούλα στην δικαιοσύνη προς αγιασμό. Γιατί όταν ήσασταν δούλοι της αμαρτίας, ήσασταν ελεύθεροι από την δικαιοσύνη. Τί λοιπόν καρπό είχατε τότε, για τα οποία τώρα ντρέπεστε; γιατί η κατάληξη εκείνων είναι θάνατος. Τώρα όμως, αφού ελευθερωθήκατε από την αμαρτία και γίνατε δούλοι του Θεού, ο μεν καρπός των έργων σας είναι ο αγιασμός, το δε τέλος η αιώνιος ζωή. Διότι ο μισθός της αμαρτίας είναι ο θάνατος, ενώ το δώρο του Θεού η αιώνιος ζωή διά του Κυρίου μας Ιησού Χριστού».

Απόστολος Κυριακής Γ' Εβδομάδος (21-6-2015)

Ειρήνη και ζωή

Ρωμ. 5.1-11

Ἀδελφοί, δικαιωθέντες ἐκ πίστεως εἰρήνην ἔχομεν πρὸς τὸν Θεὸν διὰ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, δι΄ οὗ καὶ τὴν προσαγωγὴν ἐσχήκαμεν τῇ πίστει εἰς τὴν χάριν ταύτην ἐν ᾗ ἑστήκαμεν, καὶ καυχώμεθα ἐπ΄ ἐλπίδι τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ. Οὐ μόνον δέ, ἀλλὰ καὶ καυχώμεθα ἐν ταῖς θλίψεσιν, εἰδότες ὅτι ἡ θλῖψις ὑπομονὴν κατεργάζεται, ἡ δὲ ὑπομονὴ δοκιμήν, ἡ δὲ δοκιμὴ ἐλπίδα· ἡ δὲ ἐλπὶς οὐ καταισχύνει, ὅτι ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ἐκκέχυται ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν διὰ Πνεύματος ἁγίου τοῦ δοθέντος ἡμῖν· ἔτι γὰρ Χριστὸς ὄντων ἡμῶν ἀσθενῶν ἔτι κατὰ καιρὸν ὑπὲρ ἀσεβῶν ἀπέθανεν. Μόλις γὰρ ὑπὲρ δικαίου τις ἀποθανεῖται· ὑπὲρ γὰρ τοῦ ἀγαθοῦ τάχα τις καὶ τολμᾷ ἀποθανεῖν· συνίστησιν δὲ τὴν ἑαυτοῦ ἀγάπην εἰς ἡμᾶς ὁ Θεὸς ὅτι ἔτι ἁμαρτωλῶν ὄντων ἡμῶν Χριστὸς ὑπὲρ ἡμῶν ἀπέθανεν. Πολλῷ οὖν μᾶλλον δικαιωθέντες νῦν ἐν τῷ αἵματι αὐτοῦ σωθησόμεθα δι΄ αὐτοῦ ἀπὸ τῆς ὀργῆς. Εἰ γὰρ ἐχθροὶ ὄντες κατηλλάγημεν τῷ Θεῷ διὰ τοῦ θανάτου τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ, πολλῷ μᾶλλον καταλλαγέντες σωθησόμεθα ἐν τῇ ζωῇ αὐτοῦ.


Η σημερινή αποστολική περικοπή ξεκινά με την ειρήνη και τελειώνει με την ζωή, δύο αγαθά για τα οποία ο κάθε άνθρωπος παλεύει καθημερινά, ομοίως τα έθνη και οι διεθνείς οργανισμοί και ένα σωρό οργανώσεις και ενώσεις ανθρώπων. «Αδελφοί», μάς λέει ο απόστολος Παύλος, «αφού δικαιωθήκαμε εξαιτίας της πίστεως, έχουμε ειρήνη με τον Θεό διά του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ο οποίος μάς εισήγαγε με την πίστη στην χάρη αυτή στην οποία έχουμε σταθεί, και καυχόμαστε για την ελπίδα της δόξας του Θεού. Και όχι μόνο αυτό, αλλά καυχόμαστε και για τις θλίψεις, γιατί γνωρίζουμε ότι η θλίψη κατεργάζεται την υπομονή, η δε υπομονή δοκιμασμένο χαρακτήρα, και ο δόκιμος χαρακτήρας την ελπίδα. Η δε ελπίδα δεν ντροπιάζει, γιατί η αγάπη του Θεού έχει χυθεί στις καρδιές μας διά του Αγίου Πνεύματος που μάς δόθηκε. Ακόμη, γιατί ο Χριστός, παρόλο που ήμασταν ασθενείς, στον κατάλληλο καιρό πέθανε για τους ασεβείς. Διότι, μόλις και μετά βίας θα πεθάνει κανείς για έναν δίκαιο, επειδή για τον αγαθό ίσως κάποιος να τολμήσει να πεθάνει. Ο Θεός όμως, φανερώνει την αγάπη του για εμάς με το ότι, ενώ ήμασταν αμαρτωλοί, ο Χριστός πέθανε για εμάς. Πολύ λοιπόν περισσότερο, αφού δικαιωθήκαμε τώρα με το αίμα του, θα σωθούμε μέσω αυτού από την οργή. Γιατί, αν συμφιλιωθήκαμε με τον Θεό διά του θανάτου του υιού του, παρόλο που ήμασταν εχθροί του, πολύ περισσότερο, αφού συμφιλιωθήκαμε, θα σωθούμε με τη ζωή του».

Ποιμαντική πολιτική ή πολιτική ποιμαντική

Το ξεκαθαρίζω εξαρχής: η ποιμαντική με την πολιτική δεν έχουν καμία σχέση, και κατά συνέπεια δεν μπορεί να υπάρξει ποιμαντική πολιτική ή πολιτική ποιμαντική, όπως δεν γίνεται νερόλαδο ή λαδόνερο. Έτερον εκάτερον. Ο λόγος του διπλά οξύμωρου τίτλου σκοπό έχει να μάς προβληματίσει για το οξύμωρο της συμπεριφοράς πολλών εξ ημών των χριστιανών. Ερωτήθηκε προχτές ο αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος για το σχέδιο νόμου που επεκτείνει το σύμφωνο συμβίωσης και στα ομόφυλα ζευγάρια, και έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Η ένωση δύο ανθρώπων, μέσω του γάμου, αποτελεί Μυστήριο μέγα για την Εκκλησία μας. Καθετί, έξω από το Μυστήριο αυτό, είναι ξένο προς την εκκλησιαστική ζωή»[1]. Ίσως μερικοί εξ ημών των χριστιανών απογοητεύτηκαν, γιατί θεώρησαν ότι έπρεπε ο αρχιεπίσκοπος να εκφραστεί με πιο δυναμικό τρόπο ή και με μαχητικές ενέργειες.

Τα έργα και τα λόγια [Απόστολος Κυριακής Β' Μαθαίου]

Τα έργα και τα λόγια 

 

Απόστολος Κυριακής Β' Μαθαίου (14-6-2015)

Ρωμ. 2.10-16
Ἀδελφοί, δόξα καὶ τιμὴ καὶ εἰρήνη παντὶ τῷ ἐργαζομένῳ τὸ ἀγαθόν, ᾿Ιουδαίῳ τε πρῶτον καὶ ῞Ελληνι· οὐ γάρ ἐστι προσωποληψία παρὰ τῷ Θεῷ. Ὅσοι γὰρ ἀνόμως ἥμαρτον, ἀνόμως καὶ ἀπολοῦνται· καὶ ὅσοι ἐν νόμῳ ἥμαρτον, διὰ νόμου κριθήσονται. Οὐ γὰρ οἱ ἀκροαταὶ τοῦ νόμου δίκαιοι παρὰ τῷ Θεῷ, ἀλλ᾿ οἱ ποιηταὶ τοῦ νόμου δικαιωθήσονται. Ὅταν γὰρ ἔθνη τὰ μὴ νόμον ἔχοντα φύσει τὰ τοῦ νόμου ποιῇ, οὗτοι νόμον μὴ ἔχοντες ἑαυτοῖς εἰσι νόμος, οἵτινες ἐνδείκνυνται τὸ ἔργον τοῦ νόμου γραπτὸν ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν, συμμαρτυρούσης αὐτῶν τῆς συνειδήσεως καὶ μεταξὺ ἀλλήλων τῶν λογισμῶν κατηγορούντων ἢ καὶ ἀπολογουμένων, ἐν ἡμέρᾳ ὅτε κρινεῖ ὁ Θεὸς τὰ κρυπτὰ τῶν ἀνθρώπων κατὰ τὸ εὐαγγέλιόν μου διὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ.

Τρία πράγματα μάς λέει σήμερα ο απόστολος Παύλος· ότι ο Θεός τιμά και δοξάζει κάθε άνθρωπο ο οποίος εργάζεται το αγαθό, ότι δίκαιος είναι εκείνος που πράττει το θέλημα του Θεού και ότι ακόμα και σε όσους δεν έχουν ακούσει τον λόγο του Θεού υπάρχει μέσα τους αυτός γραμμένος. «Αδελφοί», μάς λέει, «δόξα και τιμή και ειρήνη στον καθένα που εργάζεται το αγαθό, Ιουδαίο πρώτα και Έλληνα, διότι ο Θεός δεν είναι πρωσοπολήπτης. Γιατί όσοι αμάρτησαν δίχως νόμο, χωρίς νόμο και θα χαθούν· και όσοι αμάρτησαν έχοντες νόμο, με τον νόμο θα κριθούν. Διότι ενώπιον του Θεού δεν γίνονται δίκαιοι όσοι ακούν τον νόμο, αλλά όσοι τον εφαρμόζουν. Όταν λοιπόν τα έθνη που δεν έχουν (τον Μωσαϊκό) νόμο, εφαρμόζουν με φυσικό τρόπο τις διατάξεις του νόμου, αυτοί παρόλο που δεν έχουν νόμο είναι οι ίδιοι νόμος, καθότι αποδεικνύουν ότι έχουν γραμμένο στις καρδιές τους το έργο του νόμου, στον οποίο συνηγορεί η συνείδησή τους και αναμεταξύ τους θα κατηγορούνται και θα απολογούνται οι λογισμοί, κατά την ημέρα που ο Θεός, διά του Ιησού Χριστού, θα κρίνει τα κρυπτά των ανθρώπων σύμφωνα με το ευαγγέλιο που έχω κηρύξει».

«Τὸ γὰρ ὄνομα τοῦ Θεοῦ δι᾿ ἡμᾶς βλασφημεῖται ἐν τοῖς ἔθνεσι» (Ρωμ. 2.24)

«Τὸ γὰρ ὄνομα τοῦ Θεοῦ δι᾿ ἡμᾶς βλασφημεῖται ἐν τοῖς ἔθνεσι» (Ρωμ. 2.24)

Πολλοί από εμάς, τους «καθώς πρέπει» χριστιανούς, έχουμε μάθει να κοιμίζουμε την συνείδησή μας, αντί να αγωνιζόμαστε ώστε να βρίσκεται σε νήψη, δηλαδή σε εγρήγορση, με αποτέλεσμα να αδρανούμε πνευματικά και μάλιστα να ωραιοποιούμε την εσωτερική μας ασχήμια, εφευρίσκοντες ακόμη και «ιεροπρεπείς» όρους, προκειμένου να δικαιολογήσουμε τα αδικαιολόγητα. Δεν είναι απαραίτητο να κατονομασθούν εδώ τέτοιες συμπεριφορές, πολλές από τις οποίες «αἰσχρόν ἐστι καί λέγειν» (Εφεσ. 5.12)· άλλωστε, τα γνωρίζουμε καλά οι παροικούντες εν Ιερουσαλήμ, κι ας κάνουμε πως δεν ξέρουμε τίποτα. Τα διαισθάνονται και οι μη παροικούντες, οι οποίοι μάς κατηγορούν συλλήβδην όλους για ασυνέπεια και υποκρισία, ότι δηλαδή δεν συνάδει η ζωή μας με τα λόγια μας. Το διαισθάνονται οι νέοι, ότι είμαστε κίβδηλοι, και γι αυτό στην πλειονότητά τους δεν θέλουν να έχουν παρτίδες με κληρικούς και με «καλούς» χριστιανούς, κι ας βουρκώνουν τα μάτια τους από αγάπη για τον Θεό και από ταπείνωση, κάθε φορά που θα αναφέρουν ακόμα και το όνομά Του.

Κυριακή των Αγίων Πάντων (7-6-2015)

Ας τρέχουμε τον καλόν αγώνα

Eβρ. 11.33 -12.2

Ἀδελφοί, οἱ Ἅγιοι πάντες διὰ πίστεως κατηγωνίσαντο βασιλείας, εἰργάσαντο δικαιοσύνην, ἐπέτυχον ἐπαγγελιῶν, ἔφραξαν στόματα λεόντων, ἔσβεσαν δύναμιν πυρός, ἔφυγον στόματα μαχαίρας, ἐνεδυναμώθησαν ἀπὸ ἀσθενείας, ἐγενήθησαν ἰσχυροὶ ἐν πολέμῳ, παρεμβολὰς ἔκλιναν ἀλλοτρίων· ἔλαβον γυναῖκες ἐξ ἀναστάσεως τοὺς νεκροὺς αὐτῶν· ἄλλοι δὲ ἐτυμπανίσθησαν, οὐ προσδεξάμενοι τὴν ἀπολύτρωσιν, ἵνα Κρείττονος ἀναστάσεως τύχωσιν· ἕτεροι δὲ ἐμπαιγμῶν καὶ μαστίγων πεῖραν ἔλαβον, ἔτι δὲ δεσμῶν καὶ φυλακῆς· ἐλιθάσθησαν, ἐπρίσθησαν, ἐπειράσθησαν, ἐν φόνῳ μαχαίρας ἀπέθανον, περιῆλθον ἐν μηλωταῖς, ἐν αἰγείοις δέρμασιν, ὑστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι, ὧν οὐκ ἦν ἄξιος ὁ κόσμος, ἐν ἐρημίαις πλανώμενοι καὶ ὄρεσι καὶ σπηλαίοις καὶ ταῖς ὀπαῖς τῆς γῆς. Καὶ οὗτοι πάντες μαρτυρηθέντες διὰ τῆς πίστεως οὐκ ἐκομίσαντο τὴν ἐπαγγελίαν, τοῦ Θεοῦ περὶ ἡμῶν κρεῖττόν τι προβλεψαμένου, ἵνα μὴ χωρὶς ἡμῶν τελειωθῶσι. Τοιγαροῦν καὶ ἡμεῖς, τοσοῦτον ἔχοντες περικείμενον ἡμῖν νέφος μαρτύρων, ὄγκον ἀποθέμενοι πάντα καὶ τὴν εὐπερίστατον ἁμαρτίαν, δι᾿ ὑπομονῆς τρέχωμεν τὸν προκείμενον ἡμῖν ἀγῶνα, ἀφορῶντες εἰς τὸν τῆς πίστεως ἀρχηγὸν καὶ τελειωτὴν ᾿Ιησοῦν.

Τιμά και εορτάζει σήμερα η αγία μας Εκκλησία τους Αγίους Πάντες, όλους τους γνωστούς και τους άγνωστους αδελφούς μας οι οποίοι έζησαν κατά Χριστόν και αξιώθηκαν των επουρανίων στεφάνων. Η περικοπή από την προς Εβραίους επιστολή, μάς παρουσιάζει τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι άγιοι, και την δύναμη που άντλησαν από την πίστη, προκειμένου να διεξέλθουν τον κάθε αγώνα τους. «Αδελφοί», μάς λέει ο απόστολος Παύλος, «οι Άγιοι Πάντες διά της πίστεως κατέρριψαν βασίλεια, εργάστηκαν την δικαιοσύνη, γεύτηκαν όσα υποσχέθηκε ο Θεός σε αυτούς, έφραξαν στόματα λεόντων, διέφυγαν κάθε κίνδυνο, είτε από φωτιά, είτε από μαχαίρι, είτε από ασθένεια. Άλλοι από αυτούς ξυλοκοπήθηκαν μέχρι θανάτου και δεν δέχτηκαν να γλιτώσουν τη ζωή τους, προκειμένου να πετύχουν μια καλύτερη ανάσταση. Άλλοι πάλι υπέμειναν μύριες όσες κακουχίες, εμπαιγμούς, μαστιγώσεις και φυλακίσεις· λιθοβολήθηκαν, πριονίστηκαν, θανατώθηκαν με μαχαίρι, έζησαν φορώντας προβιές με στερήσεις, με θλίψεις και κακουχίες σαν να μη τούς άξιζε ο κόσμος, περιπλανώμενοι σε σπηλιές και βουνά και στις τρύπες της γης. Και όμως όλοι αυτοί, αν και έδωσαν την καλή μαρτυρία της πίστεως, δεν απέκτησαν την υπόσχεση, επειδή ο Θεός προέβλεψε για μάς κάτι καλύτερο, για να μη τελειωθούν χωρίς εμάς. Γι αυτό λοιπόν κι εμείς, έχοντας γύρω μας τόσο μεγάλο νέφος μαρτύρων, αφού αποτινάξουμε κάθε βαρύ φορτίο και την αμαρτία που μάς περιπλέκει, ας τρέχουμε με υπομονή τον αγώνα που βρίσκεται μπροστά μας, προσβλέποντας στον αρχηγό της πίστεώς μας και τελειοποιητή Ιησού Χριστό».

Κυριακή της Πεντηκοστής (31-5-2015)

Πάντα χορηγεί το Πνεύμα το Άγιον

Πράξ. 2.1-11
Ἐν τῷ συμπληροῦσθαι τὴν ἡμέραν τῆς πεντηκοστῆς ἦσαν ἅπαντες οἱ ἀπόστολοι ὁμοθυμαδὸν ἐπὶ τὸ αὐτό. Καὶ ἐγένετο ἄφνω ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἦχος ὥσπερ φερομένης πνοῆς βιαίας, καὶ ἐπλήρωσεν ὅλον τὸν οἶκον οὗ ἦσαν καθήμενοι· καὶ ὤφθησαν αὐτοῖς διαμεριζόμεναι γλῶσσαι ὡσεὶ πυρός, ἐκάθισέ τε ἐφ᾿ ἕνα ἕκαστον αὐτῶν, καὶ ἐπλήσθησαν ἅπαντες Πνεύματος ῾Αγίου, καὶ ἤρξαντο λαλεῖν ἑτέραις γλώσσαις καθὼς τὸ Πνεῦμα ἐδίδου αὐτοῖς ἀποφθέγγεσθαι. ῏Ησαν δὲ ἐν ῾Ιερουσαλὴμ κατοικοῦντες ᾿Ιουδαῖοι, ἄνδρες εὐλαβεῖς ἀπὸ παντὸς ἔθνους τῶν ὑπὸ τὸν οὐρανόν· γενομένης δὲ τῆς φωνῆς ταύτης συνῆλθε τὸ πλῆθος καὶ συνεχύθη, ὅτι ἤκουον εἷς ἕκαστος τῇ ἰδίᾳ διαλέκτῳ λαλούντων αὐτῶν. Ἐξίσταντο δὲ πάντες καὶ ἐθαύμαζον λέγοντες πρὸς ἀλλήλους· Οὐκ ἰδοὺ πάντες οὗτοί εἰσιν οἱ λαλοῦντες Γαλιλαῖοι; Καὶ πῶς ἡμεῖς ἀκούομεν ἕκαστος τῇ ἰδίᾳ διαλέκτῳ ἡμῶν ἐν ᾗ ἐγεννήθημεν, Πάρθοι καὶ Μῆδοι καὶ ᾿Ελαμῖται, καὶ οἱ κατοικοῦντες τὴν Μεσοποταμίαν, ᾿Ιουδαίαν τε καὶ Καππαδοκίαν, Πόντον καὶ τὴν ᾿Ασίαν, Φρυγίαν τε καὶ Παμφυλίαν, Αἴγυπτον καὶ τὰ μέρη τῆς Λιβύης τῆς κατὰ Κυρήνην, καὶ οἱ ἐπιδημοῦντες ῾Ρωμαῖοι, ᾿Ιουδαῖοί τε καὶ προσήλυτοι, Κρῆτες καὶ ῎Αραβες, ἀκούομεν λαλούντων αὐτῶν ταῖς ἡμετέραις γλώσσαις τὰ μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ;

Ψηφιδωτό από την Ι. Μονή Οσίου Λουκά (Στείρι)

Πεντηκοστή σήμερα, ημέρα εορτής και ευφρόσυνος, με την οποία εγκαινιάζεται η παρουσία του Αγίου Πνεύματος στον κόσμο, το οποίο «ὅλον συγκροτεῖ τόν θεσμόν τῆς ἐκκλησίας»[1]. Ο ευαγγελιστής Λουκάς, περιγράφει το γεγονός στις Πράξεις των Αποστόλων, απόσπασμα του οποίου ακούσαμε κατά την σημερινή Θεία Λειτουργία. “Όταν έφτασε η Πεντηκοστή”, μάς λέει, “ήταν όλοι οι μαθητές συγκεντρωμένοι. Άξαφνα, από τον ουρανό έγινε θόρυβος, σαν να φυσούσε βίαιος άνεμος, και γέμισε το σπίτι. Και πύρινες γλώσσες κάθισαν πάνω από τον καθένα και όλοι γέμισαν με το Άγιο Πνεύμα, και άρχισαν να ομιλούν σε ξένες γλώσσες, κατά πως τούς έδινε το Άγιο Πνεύμα να ομιλούν. Ήταν τότε συγκεντρωμένοι Ιουδαίοι από κάθε άκρη της γης και μόλις ακούστηκε εκείνος ο θόρυβος, συγκεντρώθηκε το πλήθος και αναστατώθηκε, γιατί άκουγαν τους μαθητές να μιλούν στην διάλεκτο του καθενός. Εθαύμαζαν όλοι και έλεγαν, αυτοί εδώ δεν είναι Ιουδαίοι; και πώς εμείς ακούμε ο καθένας στη μητρική του διάλεκτο, από κάθε περιοχή της γης, ετούτους να ομιλούν για τα μεγαλεία του Θεού;”

Κυριακή των Αγίων Πατέρων της Α' Οικουμενικής Συνόδου ( 24-5-2015)

Γρηγορεῖτε, ὅτι εἰσελεύσονται λύκοι βαρεῖς

Πράξ. 20.16-18, 28-36 

᾿Εν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις, ἔκρινεν ὁ Παῦλος παραπλεῦσαι τὴν ῎Εφεσον, ὅπως μὴ γένηται αὐτῷ χρονοτριβῆσαι ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ· ἔσπευδε γάρ, εἰ δυνατὸν ἦν αὐτῷ, τὴν ἡμέραν τῆς πεντηκοστῆς γενέσθαι εἰς ῾Ιεροσόλυμα ᾿Απὸ δὲ τῆς Μιλήτου πέμψας εἰς ῎Εφεσον μετεκαλέσατο τοὺς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας. Ὡς δὲ παρεγένοντο πρὸς αὐτόν, εἶπεν αὐτοῖς· Προσέχετε οὖν ἑαυτοῖς καὶ παντὶ τῷ ποιμνίῳ ἐν ᾧ ὑμᾶς τὸ Πνεῦμα τὸ ῞Αγιον ἔθετο ἐπισκόπους, ποιμαίνειν τὴν ἐκκλησίαν τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ, ἣν περιεποιήσατο διὰ τοῦ ἰδίου αἵματος. Ἐγὼ γὰρ οἶδα τοῦτο, ὅτι εἰσελεύσονται μετὰ τὴν ἄφιξίν μου λύκοι βαρεῖς εἰς ὑμᾶς μὴ φειδόμενοι τοῦ ποιμνίου· καὶ ἐξ ὑμῶν αὐτῶν ἀναστήσονται ἄνδρες λαλοῦντες διεστραμμένα τοῦ ἀποσπᾶν τοὺς μαθητὰς ὀπίσω αὐτῶν. Διὸ γρηγορεῖτε, μνημονεύοντες ὅτι τριετίαν νύκτα καὶ ἡμέραν οὐκ ἐπαυσάμην μετὰ δακρύων νουθετῶν ἕνα ἕκαστον. Καὶ τὰ νῦν παρατίθεμαι ὑμᾶς, ἀδελφοί, τῷ Θεῷ καὶ τῷ λόγῳ τῆς χάριτος αὐτοῦ τῷ δυναμένῳ ἐποικοδομῆσαι καὶ δοῦναι ὑμῖν κληρονομίαν ἐν τοῖς ἡγιασμένοις πᾶσιν. Ἀργυρίου ἢ χρυσίου ἢ ἱματισμοῦ οὐδενὸς ἐπεθύμησα· αὐτοὶ γινώσκετε ὅτι ταῖς χρείαις μου καὶ τοῖς οὖσι μετ᾿ ἐμοῦ ὑπηρέτησαν αἱ χεῖρες αὗται πάντα ὑπέδειξα ὑμῖν ὅτι οὕτω κοπιῶντας δεῖ ἀντιλαμβάνεσθαι τῶν ἀσθενούντων, μνημονεύειν τε τῶν λόγων τοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ, ὅτι αὐτὸς εἶπε· μακάριόν ἐστι μᾶλλον διδόναι ἢ λαμβάνειν. Καὶ ταῦτα εἰπών, θεὶς τὰ γόνατα αὐτοῦ σὺν πᾶσιν αὐτοῖς προσηύξατο.

Τιμά και εορτάζει σήμερα η αγία μας Εκκλησία την μνήμη των αγίων 318 θεοφόρων Πατέρων της Πρώτης Οικουμενικής Συνόδου, η οποία συνεκλήθη το έτος 325 στη Νίκαια της Βιθυνίας και απέκρουσε την αρειανική αίρεση και όρισε ως κριτήριο ορθοδοξίας το Σύμβολο της Πίστεως (το οποίο συμπληρώθηκε και παγιώθηκε με την Δεύτερη Οικουμενική Σύνοδο). Η περικοπή από τις Πράξεις των Αποστόλων την οποία ακούσαμε κατά την Θεία Λειτουργία, σχετίζεται με τη σημερινή εορτή, καθότι αναφέρεται σε παραινέσεις τις οποίες έδωσε ο απόστολος Παύλος στους πρεσβυτέρους της Εκκλησίας, καθιστώντας την προσοχή τους στις πνευματικές ασθένειες των ποιμένων της. “Να προσέχετε”, είπε, “τον εαυτό σας και όλο το ποίμνιο, στο οποίο σάς έθεσε επισκόπους το Άγιο Πνεύμα, ώστε να διαποιμαίνετε την εκκλησία του Κυρίου και Θεού, την οποία συνέστησε με το ίδιο του το αίμα. Γιατί γνωρίζω ότι μετά από εμένα θα έρθουν σε εσάς λύκοι άγριοι, οι οποίοι δεν θα φροντίζουν για το ποίμνιο· και από εσάς τους ίδιους θα σηκωθούν άνδρες, οι οποίοι θα λαλούν διεστραμμένα, για να αποσπούν τους μαθητές ξοπίσω τους. Γι αυτό να είστε σε εγρήγορση, ενθυμούμενοι ότι επί τρία χρόνια, μέρα και νύχτα δεν έπαψα να νουθετώ με δάκρυα τον καθένα σας χωριστά. Χρυσό ή ασήμι ή ενδύματα δεν επιθύμησα· γνωρίζετε οι ίδιοι ότι με τα χέρια μου κάλυψα τις ανάγκες τις δικές μου και όσων ήταν μαζί μου, για να σάς υποδείξω ότι με παρόμοιο τρόπο πρέπει να επιμελείστε τους ασθενείς, και να θυμάστε τον λόγο του Κυρίου, ο οποίος είπε ότι «καλύτερα είναι να δίνει κανείς παρά να παίρνει»”.

Πέμπτη της Αναλήψεως (21-5-2015)

Ο αναληφθείς και πάλιν ερχόμενος

 

Πράξ. 1.1-12
Τὸν μὲν πρῶτον λόγον ἐποιησάμην περὶ πάντων, ὦ Θεόφιλε, ὧν ἤρξατο ὁ Ἰησοῦς ποιεῖν τε καὶ διδάσκειν ἄχρι ἧς ἡμέρας ἐντειλάμενος τοῖς Ἀποστόλοις διὰ Πνεύματος Ἁγίου οὓς ἐξελέξατο ἀνελήφθη· οἷς καὶ παρέστησεν ἑαυτὸν ζῶντα μετὰ τὸ παθεῖν αὐτὸν ἐν πολλοῖς τεκμηρίοις, δι΄ ἡμερῶν τεσσαράκοντα ὀπτανόμενος αὐτοῖς καὶ λέγων τὰ περὶ τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Καὶ συναλιζόμενος παρήγγειλεν αὐτοῖς ἀπὸ Ἱεροσολύμων μὴ χωρίζεσθαι, ἀλλὰ περιμένειν τὴν ἐπαγγελίαν τοῦ Πατρὸς ἣν ἠκούσατέ μου· ὅτι Ἰωάννης μὲν ἐβάπτισεν ὕδατι, ὑμεῖς δὲ ἐν πνεύματι βαπτισθήσεσθε ἁγίῳ οὐ μετὰ πολλὰς ταύτας ἡμέρας. Οἱ μὲν οὖν συνελθόντες ἐπηρώτων αὐτὸν λέγοντες· Κύριε, εἰ ἐν τῷ χρόνῳ τούτῳ ἀποκαθιστάνεις τὴν βασιλείαν τῷ Ἰσραήλ; Εἶπεν δὲ πρὸς αὐτούς· Οὐχ ὑμῶν ἐστιν γνῶναι χρόνους ἢ καιροὺς οὓς ὁ πατὴρ ἔθετο ἐν τῇ ἰδίᾳ ἐξουσίᾳ· ἀλλὰ λήψεσθε δύναμιν ἐπελθόντος τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἐφ΄ ὑμᾶς, καὶ ἔσεσθέ μου μάρτυρες ἔν τε Ἰερουσαλὴμ καὶ ἐν πάσῃ τῇ Ἰουδαίᾳ καὶ Σαμαρείᾳ καὶ ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς. Καὶ ταῦτα εἰπὼν βλεπόντων αὐτῶν ἐπήρθη καὶ νεφέλη ὑπέλαβεν αὐτὸν ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν. Καὶ ὡς ἀτενίζοντες ἦσαν εἰς τὸν οὐρανὸν πορευομένου αὐτοῦ, καὶ ἰδοὺ ἄνδρες δύο παρειστήκεισαν αὐτοῖς ἐν ἐσθῆτι λευκῇ, οἳ καὶ εἶπον· Ἄνδρες Γαλιλαῖοι, τί ἑστήκατε ἐμβλέποντες εἰς τὸν οὐρανόν; Οὗτος ὁ ᾿Ιησοῦς ὁ ἀναληφθεὶς ἀφ᾿ ὑμῶν εἰς τὸν οὐρανόν, οὕτως ἐλεύσεται, ὃν τρόπον ἐθεάσασθε αὐτὸν πορευόμενον εἰς τὸν οὐρανόν. Τότε ὑπέστρεψαν εἰς ῾Ιερουσαλὴμ ἀπὸ ὄρους τοῦ καλουμένου ἐλαιῶνος, ὅ ἐστιν ἐγγὺς ῾Ιερουσαλήμ, σαββάτου ἔχον ὁδόν.

Στη σημερινή περικοπή από την αρχή των Πράξεων των Αποστόλων, ο ευαγγελιστής Λουκάς μάς περιγράφει το θαυμαστό γεγονός της Αναλήψεως του Χριστού. Από την Ανάστασή του και επί σαράντα ημέρες, ο Κύριος εμφανίστηκε πολλές φορές ζωντανός στους μαθητές του, φέρνοντας και τεκμήρια της Αναστάσεώς του, και τούς δίδασκε για την Βασιλεία του Θεού. Τούς παρήγγειλε μάλιστα να μη φύγουν από τα Ιεροσόλυμα, αλλά να περιμένουν την έλευση του Αγίου Πνεύματος. Παρόλο που πλέον τούς δίδασκε φανερά, κάποιοι από αυτούς τον ρώτησαν εάν πρόκειται σύντομα να αποκαταστήσει το κράτος του Ισραήλ. - Δεν είναι δουλειά σας, τους απάντησε, να γνωρίζετε τους χρόνους ή τους καιρούς που έχει ορίσει ο Θεός· αλλά θα λάβετε δύναμη όταν έλθει το Άγιο Πνεύμα και θα γίνετε μάρτυρές μου στην Ιερουσαλήμ και στη Σαμάρεια και σε όλον τον κόσμο. Και λέγοντας αυτά, ανελήφθη ενώπιόν τους βασταζόμενος επί νεφελών. Τότε εμφανίστηκαν δύο άγγελοι, ντυμένοι στα λευκά, και τούς είπαν: - Μη απορείτε· ο Ιησούς Χριστός, με τον ίδιο τρόπο που αναλήφθηκε θα έλθει πάλι.

ΕΠΟΜΕΝΟΙ ΤΟΙΣ ΑΓΙΟΙΣ ΠΑΤΡΑΣΙ

Στήν ἐποχή μας γίνεται - ὡς μή ὤφελε – μεγάλη συζήτηση στούς θεολογικούς κύκλους γιά τήν σημασία τῶν ἔργων τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας· ὁρισμένοι τόν θεωροῦν παρωχημένο, ἄλλοι πάλι ὑπεραμύνονται αὐτοῦ, σέ βαθμό νά περιβάλλουν κάθε ρήση, ἀκόμα καί σύγχρονων γεροντάδων, μέ αὐθεντία ἡ ὁποία δέν προσιδιάζει στήν Ὀρθόδοξη Παράδοση. Στήν διελκυνστίδα αὐτή στρατεύονται ἀρκετοί ἐκ τῶν πιστῶν ἀναμασώντας συνθηματικά τίς ἑκατέρωθεν διατυπούμενες θέσεις, καθότι στήν πλειονότητά τους δέν ἔχουν μελετήσει τά ἔργα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, καί ὡς ἐκ τούτου ἀγνοοῦν τόν πλοῦτο τῆς ἁγιοπατερικῆς διδασκαλίας καί τή σχέση της μέ τήν Παράδοση τῆς Μίας, Ἁγίας, Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας. 

Ἡ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς, τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας καί τῶν ὅρων τῶν ἁγίων καί Οἰκουμενικῶν Συνόδων καταδεικνείει «τήν μέσην καί βασιλικήν τρῖβον», τήν αὐθεντία τῆς Ἐκκλησίας ἀποφαινομένης ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι καί τήν ἀσφάλεια τῶν πιστῶν, ὅταν βαδίζουν αὐτήν τήν ὁδό «ἑπόμενοι τοῖς ἁγίοις πατράσι» καί «μή μεταίρoντες ὅρια, ἅ οἱ πατέρες ἔθεντο».

Παραμύθι(α) δίχως δράκο

Ανέστη Χριστός, και συ μού λες πως ελπίς δεν υπάρχει·
εξέλαμψε φως, και μού δείχνεις τα σκότη·
χαράς τα πάντα επλήρωσε, και συ με ποτίζεις με λύπη·
εσκόρπισε χάριν, και συ ως κριτή τον προβάλλεις·
ληστήν υποδέχεται, κι εμένα απόβλητον λέγεις·
συγγνώμη παρέχει, και πάλι ενοχές με γεμίζεις·
στα όρη με βρήκε, και συ για πάντα χαμένο με δείχνεις·
χαρίζεται φίλοις, και συ ως οφειλέτη με θλίβεις·
έλεον επιχέει, κι εμένα κριτή του πλησίον με θέτεις·
το χρέος αφίησι, και συ την οργή προς τους φίλους κηρύττεις·
αλήθειαν δίδει, και συ φαρισαίο με κάνεις·
πίστιν αιτείται, και συ απιστίαν χαλκεύεις·
αγάπην κηρύσσει, κι εμέ σκληροκάρδιο θέλεις·
«Λάβετε, φάγετε» λέγει, και συ μακριά με κρατείς με προφάσεις·
ο νόμος παρήλθε, και συ με τον νόμο με δένεις·
Ζωή εκ του τάφου ανέστη, και συ επιμόνως τον θάνατο δείχνεις·
Θεός εξηγέρθη του τάφου, και συ την αμαρτία ανίκητη λέγεις·
τον Άδην ενέκρωσε, και συ την ψυχή μου στον άδη ωθείς.
Αρχέκακε όφι, μισάνθρωπε δαίμων και πλάνε,
καλό το παραμύθι σου, αλλά δεν έχει δράκο·
την γαρ κεφαλή σου συνέτριψε ο πατήσας τον θάνατον.
Χαίρω λοιπόν και εν πίστει βοώ προς αυτόν:
«Κατεπόθη ὁ θάνατος εἰς νῖκος
τῇ ἐκ νεκρῶν ἐγέρσει σου͵ Χριστὲ ὁ Θεός·
διὸ οἱ τῷ πάθει σου ἐγκαυχώμενοι͵
ἀεὶ ἑορτάζοντες εὐφραινόμεθα καὶ ἀγαλλιῶντες βοῶμεν·
“Ἀνέστη ὁ Κύριος”». (Άγ. Ρωμανός ο Μελωδός)


π. Χερουβείμ Βελέτζας
Απλά και Ορθόδοξα

Λὀγος εἰς τήν Ἀνάστασιν - Μεγάλου Αθανασίου

Μεγάλου Αθανασίου

Λόγος εις την Ανάστασιν του σωτήρος ημών Ιησού Χριστού
και εις τους νεοφωτίστους

(Απόδοση στη Νεοελληνική: π. Χερουβείμ Βελέτζας)

Τώρα αγγέλων χοροί, τώρα αγγέλων σκιρτήματα, στεφανοφορεμένοι και επιτελούντες την πνευματική πανήγυρη, έχουν ανείπωτη, όπως πρέπει, ηδονή. Ακούς «ο Χριστός ανέστη εκ νεκρών» και θαυμάζεις. Βλέπε τους συγγενείς σου που μέσα σε μια ώρα πέθαναν για την αμαρτία και έζησαν εν Χριστώ, και πολύ περισσότερο λάβε την σωτηρία μένοντας έκπληκτος από την δύναμη 1· διότι εκείνος (ανέστη) τριήμερος, αυτοί δε διά τριπλής επικλήσεως.

Ανέλαβε ο κεραμεύς τον πηλό που έπεσε, δεν άφησε το σπασμένο αγγείο να απορριφθεί εντελώς, δεν το περιφρόνησε επειδή έσπασε μία φορά· γιατί βέβαια έσπασε, όμως δεν είχε ακόμη παραδοθεί στην φωτιά· το έκανε άλλο αγγείο, κατασκευάζοντας σκεύος εύχρηστο για τον εαυτό του.

Όλους αυτούς αιχμαλώτισε ο διάβολος, όλους αυτούς ελευθέρωσε ο Χριστός, όλους αυτούς πρόδωσε η προπέτεια της Εύας, όλους αυτούς έδειξε ελεύθερους ο υιός της Μαρίας. Δεν αγγίξαμε μαζί με τον Αδάμ το δένδρο, κι όμως αμαρτήσαμε μαζί του. Δεν σταυρωθήκαμε μαζί με τον Χριστό, κι όμως αναστηθήκαμε μαζί του. Εκεί ζώντες μαζί πεθάναμε, εδώ αφού ταφήκαμε μαζί αναστηθήκαμε. Παρόλο που δεν διαπράξαμε αμαρτία, τότε αμαρτήσαμε· παρόλο που δεν πράξαμε κάτι καλό, τώρα δικαιωθήκαμε.

Μήνυμα εις την Ανάστασιν

του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κερκυρας, Παξών
και διαποντίων Νήσων κ. Νεκταρίου

Παιδιά μου εν Κυρίω αγαπητά,
«Αὔτη ἡ κλητή καί ἁγία ἡμέρα, ἡ μία τῶν σαββάτων, ἡ βασιλίς καί κυρία· ἑορτῶν ἑορτή καί πανήγυρις ἐστι πανηγύρεων». Σήμερα η Εκκλησία μας εορτάζει, σήμερα οι χριστιανοί πανηγυρίζουμε, από περάτων έως περάτων της γης· σήμερα έλαμψε στην οικουμένη το ανέσπερο φως της Αναστάσεως του Κυρίου μας· σήμερα ο Χριστός ελευθέρωσε όλους τους ανθρώπους από τα δεσμά της αμαρτίας. Ως απόγονοι του Αδάμ, κληρονόμοι της εξορίας του ήμασταν· ως μέλη Χριστού, γινόμαστε συγκληρονόμοι της αιωνίου ζωής, και της Βασιλείας του Θεού. Και όλα τούτα μάς τα προσφέρει ο Θεός όχι επειδή τα αξίζαμε ούτε γιατί τα κερδίσαμε με αγώνες, αλλά από την άπειρη αγάπη και φιλανθρωπία του προς εμάς.

Γέροντες και «γέροντες»

φωτογραφία από www.agioskosmas.gr

«Εἶπεν γέρων...»

Με την φράση αυτή αρχίζουν πλείστες όσες διηγήσεις του Γεροντικού. Αναφέρεται σε αγιασμένους ασκητές της ερήμου, οι οποίοι έλιωσαν στην άσκηση επί δεκαετίες, πάλεψαν με τον διάβολο και με τα στοιχεία της φύσης και σε κάποια περίσταση εξέφρασαν την ασκητική τους εμπειρία. Γέροντες, ηλιοκαμμένοι, πολιοί, ασκητές όσο δεν πάει άλλο, σεβάσμιοι εξαιτίας της αρετής τους, των αγώνων, των νικηφόρων παλαισμάτων τους. Γέροντες είναι και οι ηγούμενοι μοναστηριών με πολυπληθείς αδελφότητες - εξάλλου ποιόν άλλο θα επέλεγαν οι μοναστές για γέροντά τους και ηγούμενο, παρά τον δοκιμασμένο, τον πλέον ενάρετο και σεβάσμιο ανάμεσά τους;

Απόστολος Πέμπτης Κυριακής των Νηστειών (29-3-2015)

τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ καθαριεῖ τὴν συνείδησιν ὑμῶν

Eβρ. 9.11-14
Ἀδελφοί, Χριστὸς παραγενόμενος Ἀρχιερεὺς τῶν μελλόντων ἀγαθῶν διὰ τῆς μείζονος καὶ τελειοτέρας σκηνῆς, οὐ χειροποιήτου, τοῦτ᾽ ἔστιν οὐ ταύτης τῆς κτίσεως, οὐδὲ δι᾽ αἵματος τράγων καὶ μόσχων, διὰ δὲ τοῦ ἰδίου αἵματος εἰσῆλθεν ἐφάπαξ εἰς τὰ ῞Αγια, αἰωνίαν λύτρωσιν εὑράμενος. Εἰ γὰρ τὸ αἷμα ταύρων καὶ τράγων καὶ σποδὸς δαμάλεως ῥαντίζουσα τοὺς κεκοινωμένους ἁγιάζει πρὸς τὴν τῆς σαρκὸς καθαρότητα, πόσῳ μᾶλλον τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ, ὃς διὰ Πνεύματος αἰωνίου ἑαυτὸν προσήνεγκεν ἄμωμον τῷ Θεῷ, καθαριεῖ τὴν συνείδησιν ὑμῶν ἀπὸ νεκρῶν ἔργων εἰς τὸ λατρεύειν Θεῷ ζῶντι;

Πέμπτη Κυριακή των Νηστειών σήμερα, και εορτάζουμε την μνήμη της οσίας Μαρίας της αιγυπτίας, της οποίας ο βίος χαρακτηρίζεται από ακρότητα ως προς την αμαρτία, αλλά και ως προς την μετάνοια. Παράλληλα, στην περικοπή από την προς Εβραίους επιστολή που ακούσαμε, ο απόστολος Παύλος παρουσιάζει δυο σημαντικά χαρακτηριστικά του Χριστού ως μεγάλου Αρχιερέως, δηλαδή εκείνου που πραγματοποίησε το λυτρωτικό έργο της ανθρωπότητας και το έθεσε επάνω σε μια εντελώς καινούρια βάση. Ο Χριστός, μάς λέει, έγινε Αρχιερεύς των μελλόντων αγαθών· δεν ήλθε να μάς προσφέρει επίγεια αγαθά, αλλά τα επουράνια, το έλεος, την συγγνώμη, την φιλία με τον Θεό. Δεν ήλθε για να μάς παράσχει εξιλέωση, γιατί ακόμα και εάν ξεπληρώσει κάποιος τις ατιμίες που τυχόν έχει διαπράξει, αυτό δεν τον καθιστά και φίλο του Βασιλέως· αλλά ήλθε για να σχίσει το χειρόγραφο της οφειλής, για να μάς αποκαταστήσει σαν τον υιό της παραβολής, για να μάς ανυψώσει στον παράδεισο.

Απόστολος τετάρτης Κυριακής των Νηστειών (22-3-2015)

ἄγκυραν ἔχομεν τῆς ψυχῆς ἀσφαλῆ τε καὶ βεβαίαν

Eβρ. 6.13-20
Ἀδελφοί, τῷ ᾽Αβραὰμ ἐπαγγειλάμενος ὁ Θεός, ἐπεὶ κατ᾽ οὐδενὸς εἶχε μείζονος ὀμόσαι, ὤμοσε καθ᾽ ἑαυτοῦ, λέγων· ἦ μὴν εὐλογῶν εὐλογήσω σε καὶ πληθύνων πληθυνῶ σε· καὶ οὕτω μακροθυμήσας ἐπέτυχε τῆς ἐπαγγελίας. Ἄνθρωποι μὲν γὰρ κατὰ τοῦ μείζονος ὀμνύουσι, καὶ πάσης αὐτοῖς ἀντιλογίας πέρας εἰς βεβαίωσιν ὁ ὅρκος· ἐν ᾧ περισσότερον βουλόμενος ὁ Θεὸς ἐπιδεῖξαι τοῖς κληρονόμοις τῆς ἐπαγγελίας τὸ ἀμετάθετον τῆς βουλῆς αὐτοῦ, ἐμεσίτευσεν ὅρκῳ, ἵνα διὰ δύο πραγμάτων ἀμεταθέτων, ἐν οἷς ἀδύνατον ψεύσασθαι Θεόν, ἰσχυρὰν παράκλησιν ἔχωμεν οἱ καταφυγόντες κρατῆσαι τῆς προκειμένης ἐλπίδος· ἣν ὡς ἄγκυραν ἔχομεν τῆς ψυχῆς ἀσφαλῆ τε καὶ βεβαίαν καὶ εἰσερχομένην εἰς τὸ ἐσώτερον τοῦ καταπετάσματος, ὅπου πρόδρομος ὑπὲρ ἡμῶν εἰσῆλθεν ᾽Ιησοῦς, κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδὲκ, Ἀρχιερεὺς γενόμενος εἰς τὸν αἰῶνα.

Καθώς έχουμε διανύσει την τέταρτη εβδομάδα της Μεγάλης Τεσσαρακοσής, ο απόστολος Παύλος έρχεται σήμερα να τονώσει εκ νέου την πίστη και την ελπίδα μέσα μας, ώστε να μη αποκάμουμε από τον αγώνα μας. Για τον λόγο αυτό μάς υπενθυμίζει την υπόσχεση που έδωσε ο θεός στον Αβραάμ, για να περάσει στη συνέχεια στο πρόσωπο του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, ο οποίος είναι η ελπίδα μας και η ασφαλής άγκυρα της ψυχής μας. «Αδελφοί», μάς λέει, «όταν ο Θεός έδωσε υπόσχεση στον Αβραάμ, επειδή δεν είχε να ορκιστεί σε κάποιον ανώτερο ορκίστηκε στον εαυτό του λέγοντας “βεβαίως θα σε ευλογήσω και θα σε πληθύνω στο έπακρο”· κι έτσι, με την υπομονή του, πέτυχε την εκπλήρωση της υποσχέσεως. Γιατί, βέβαια, οι άνθρωποι ορκίζονται σε κάποιον ανώτερο, και ο όρκος δίνει τέλος σε κάθε αντιλογία και αμφισβήτηση· και ο Θεός, θέλοντας να δείξει στους κληρονόμους της επαγγελίας του το αμετάκλητο της αποφάσεώς του, εγγυήθηκε με όρκο, ούτως ώστε με δύο πράγματα αμετακίνητα, για τα οποία είναι αδύνατο να πει ψέματα ο Θεός, εμείς που καταφύγαμε σε αυτόν ας έχουμε ισχυρή ενθάρρυνση, ώστε να κρατήσουμε την ελπίδα που βρίσκεται ενώπιόν μας. Αυτή την ελπίδα έχουμε σαν άγκυρα της ψυχής σίγουρη και ασφαλή, και μάς οδηγεί στα ενδότερα του καταπετάσματος, όπου πριν από εμάς εισήλθε ο Ιησούς, ο οποίος έγινε αρχιερέας για πάντα κατά την τάξη του Μελχισεδέκ».

μαντικὴ δὲ ἡ ποιητική

Ποίησις. τὸ ὅλον βιβλίον. οἷον Ἰλιὰς καὶ ἡ Ὀδύσσεια. Ἰλιὰς δέ ἐστιν ἡ τῆς Τροίας ὑπόθεσις· Ἴλιον γὰρ ἡ Τροία. Ὀδύσσεια δὲ ἡ πλάνη τοῦ Ὀδυσσέως. εἰσὶ δὲ καὶ δύο αὗται ποιήσεις τοῦ Ὁμήρου. διαιρεῖται δὲ τριχῶς ἡ ποίησις· εἰς διηγηματικόν· εἰς μιμητικὸν͵ καὶ μικτόν. καὶ διηγηματικόν ἐστιν͵ ἡνίκα ὅλος ὁ λόγος ἐκ ποιητικοῦ μόνου προσώπου λέγεται. μιμητικὸν δὲ αἱ τραγῳδίαι καὶ κωμῳδίαι. ποίημα καὶ ποίησις διαφέρει. ποίησις μὲν γάρ ἐστιν͵ ὡς εἴρηται͵ τὸ ὅλον βιβλίον· ποίημα δὲ ἡ ῥαψῳδία. εἴρηται δὲ ῥαψῳδία ἀπὸ τοῦ δαφνίνῃ ῥάβδῳ περιερχομένους ᾄδειν τὰ Ὁμήρου ποιήματα. καὶ διατί δαφνίνην ῥάβδον κρατοῦντες ᾖδον τὰ Ὁμήρου ποιήματα; διὰ τὸ ἀειθαλὲς τοῦ φυτοῦ͵ ἢ ὅτι μαντικὴ ἡ δάφνη͵ μαντικὴ δὲ ἡ ποιητική· οὐδὲ γὰρ εἴη τὶς τέλειος ποιητὴς͵ εἰ μὴ ἱστορήσει καὶ μαντεύσεται καὶ διηγήσεται.

Ἰωάννου Ζωναρᾶ, ΣΥΝΑΓΩΓΗ ΛΕΞΕΩΝ͵ ΣΥΛΛΕΓΕΙΣΑ ΕΚ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΠΑΛΑΙΑΣ ΤΕ ΦΗΜΙ ΓΡΑΦΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΚΑΙ ΑΥΤΗΣ ΔΗΠΟΥ ΤΗΣ ΘΥΡΑΘΕΝ.

Εκκλησία και τεχνολογία: “διλήμματα” και “ερωτήματα”

Εκκλησία και τεχνολογία: “διλήμματα” και “ερωτήματα”

Αρχιμ. Χερουβείμ Βελέτζας

Ιεροκήρυξ της Ι. Μητροπόλεως Κερκύρας

«ΕΦΗΜΕΡΙΟΣ» τεύχος Νοεμβρίου 2014, σελ. 2

Αφορμή για τις επόμενες σκέψεις έδωσε το ερώτημα που θέτει η συντακτική επιτροπή του περιοδικού «Εφημέριος» στη 2η σελίδα του τεύχους Νοεμβρίου 2014, για την σχέση της Εκκλησίας με την τεχνολογία και ποια προσέγγιση θα μπορούσε να υπάρξει, για την εισβολή της μετανεωτερικότητας και τον κίνδυνο ενός «αρμαγεδδώνα», για την υπεύθυνη στάση των κληρικών και την διαλεκτική ανάμεσα στην τεχνολογία και την ποιμαντική θεολογία, για την δυσκολία της Εκκλησίας να αγνοήσει τον κόσμο ή να απορροφηθεί από τις ευκολίες και τις ψευδαισθήσεις, και τέλος για την a-priori αποδοχή της τεχνολογίας ως «θέσφατο» και την επικινδυνότητα της επικυριαρχίας της στο πριν και στο τώρα. Στην προσπάθεια να απαντηθούν τα ερωτήματα και τα διλήμματα που τίθενται, καθίσταται επιτακτική η ανάγκη να αποσαφηνιστούν αρκετά θεολογικά ζητήματα, τα οποία προκύπτουν ακόμα και από τον τρόπο με τον οποίο διατυπώνονται οι θέσεις, τα ερωτήματα και τα διλήμματα του ως άνω κειμένου.

Απόστολος Τρίτης Κυριακής των Νηστειών (15-3-2015)

Ας κρατούμε σταθερή την ομολογία της πίστεως

Ἑβρ. 4.14 – 5.6

Ἀδελφοί, ἔχοντες Ἀρχιερέα μέγαν διεληλυθότα τοὺς οὐρανούς, ᾽Ιησοῦν τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ, κρατῶμεν τῆς ὁμολογίας. Οὐ γὰρ ἔχομεν ἀρχιερέα μὴ δυνάμενον συμπαθῆσαι ταῖς ἀσθενείαις ἡμῶν, πεπειρασμένον δὲ κατὰ πάντα καθ᾽ ὁμοιότητα χωρὶς ἁμαρτίας. Προσερχώμεθα οὖν μετὰ παρρησίας τῷ θρόνῳ τῆς χάριτος, ἵνα λάβωμεν ἔλεον καὶ χάριν εὕρωμεν εἰς εὔκαιρον βοήθειαν. Πᾶς γὰρ Ἀρχιερεὺς ἐξ ἀνθρώπων λαμβανόμενος ὑπὲρ ἀνθρώπων καθίσταται τὰ πρὸς τὸν Θεόν, ἵνα προσφέρῃ δῶρά τε καὶ θυσίας ὑπὲρ ἁμαρτιῶν· μετριοπαθεῖν δυνάμενος τοῖς ἀγνοοῦσι καὶ πλανωμένοις, ἐπεὶ καὶ αὐτὸς περίκειται ἀσθένειαν· καὶ διὰ ταύτην ὀφείλει, καθὼς περὶ τοῦ λαοῦ, οὕτω καὶ περὶ ἑαυτοῦ προσφέρειν ὑπὲρ ἁμαρτιῶν. Καὶ οὐχ ἑαυτῷ τις λαμβάνει τὴν τιμήν, ἀλλὰ καλούμενος ὑπὸ τοῦ Θεοῦ, καθάπερ καὶ ὁ ᾽Ααρών. Οὔτω καὶ ὁ Χριστὸς οὐχ ἑαυτὸν ἐδόξασε γενηθῆναι ἀρχιερέα, ἀλλ᾽ ὁ λαλήσας πρὸς αὐτόν· Υἱός μου εἶ σύ, ἐγὼ σήμερον γεγέννηκά σε· καθὼς καὶ ἐν ἑτέρῳ λέγει· σὺ ἱερεὺς εἰς τὸν αἰῶνα κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδέκ.


Τρίτη Κυριακή των Νηστειών σήμερα, και ο απόστολος Παύλος μάς προτρέπει να κρατούμε σταθερή την ομολογία της πίστεώς μας· προβάλλει δε για τον σκοπό αυτό, τον μέγα Αρχιερέα Χριστό. «Έχοντας λοιπόν», μάς λέει, «μέγα αρχιερέα τον Ιησού, τον Υιό του Θεού, ο οποίος έφτασε στους ουρανούς, ας κρατούμε την ομολογία της πίστεως. Διότι δεν έχουμε αρχιερέα ο οποίος δεν δύναται να μάς συμπαθήσει εξαιτίας των ασθενειών μας, αλλά έχει δοκιμασθεί σε όλα όμοια με εμάς, εκτός από την αμαρτία. Ας προσερχόμαστε λοιπόν με θάρρος στον θρόνο της χάριτος του Θεού, ώστε να λάβουμε έλεος και να βρούμε χάρη προς βοήθειά μας στον κατάλληλο καιρό. Γιατί, κάθε αρχιερέας που προέρχεται από τους ανθρώπους εγκαθίσταται για να αναφέρεται προς τον Θεό υπέρ των ανθρώπων, για να προσφέρει δώρα και θυσίες για τις αμαρτίες τους· δύναται δε να είναι μετριοπαθής προς εκείνους που βρίσκονται στην άγνοια και στην πλάνη, επειδή και ο ίδιος περιβάλλεται από ασθένεια· και εξαιτίας αυτής οφείλει, όπως για τον λαό έτσι και για τον εαυτό του, να προσφέρει θυσίες για τις αμαρτίες. Και κανείς δεν λαμβάνει από μόνος του ετούτη την τιμή, αλλά αφού τον καλέσει ο Θεός, όπως κάλεσε τον Ααρών. Έτσι και ο Χριστός, δεν δόξασε ο ίδιος τον εαυτό του να γίνει αρχιερέας, αλλά τον δόξασε εκείνος που τού είπε “εσύ είσαι ο Υιός μου, εγώ σήμερα σε γέννησα”, όπως λέει και αλλού, ότι “εσύ είσαι ιερέας για πάντα κατά την τάξη του Μελχισεδέκ”».

Απόστολος Β' Κυριακής των Νηστειών (8-3-2015)

Να μη αμελούμε την σωτηρία μας

Ἑβρ. 1.10 - 2.3
Κατ᾽ ἀρχάς σὺ, Κύριε, τὴν γῆν ἐθεμελίωσας, καὶ ἔργα τῶν χειρῶν σού εἰσιν οἱ οὐρανοί· αὐτοὶ ἀπολοῦνται, σὺ δὲ διαμένεις· καὶ πάντες ὡς ἱμάτιον παλαιωθήσονται, καὶ ὡσεὶ περιβόλαιον ἑλίξεις αὐτούς, καὶ ἀλλαγήσονται· σὺ δὲ ὁ αὐτὸς εἶ, καὶ τὰ ἔτη σου οὐκ ἐκλείψουσι. Πρὸς τίνα δὲ τῶν ἀγγέλων εἴρηκέ ποτε· κάθου ἐκ δεξιῶν μου ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχ θρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου; οὐχὶ πάντες εἰσὶ λειτουργικὰ πνεύματα εἰς διακονίαν ἀποστελλόμενα διὰ τοὺς μέλλοντας κληρονομεῖν σωτηρίαν; Διὰ τοῦτο δεῖ περισσοτέρως ἡμᾶς προσέχειν τοῖς ἀκουσθεῖσι, μή ποτε παραρρυῶμεν. Εἰ γὰρ ὁ δι᾽ Ἀγγέλων λαληθεὶς λόγος ἐγένετο βέβαιος, καὶ πᾶσα παράβασις καὶ παρακοὴ ἔλαβεν ἔνδικον μισθαποδοσίαν, πῶς ἡμεῖς ἐκφευξόμεθα τηλικαύτης ἀμελήσαντες σωτηρίας; ἥτις ἀρχὴν λαβοῦσα λαλεῖσθαι διὰ τοῦ Κυρίου, ὑπὸ τῶν ἀκουσάντων εἰς ἡμᾶς ἐβεβαιώθη.

Δεύτερη Κυριακή των Νηστειών σήμερα, και ο απόστολος Παύλος μάς υπενθυμίζει να μη αμελούμε την σωτηρία μας. Και για τον σκοπό αυτό αντιπαραβάλλει τον λόγο του Χριστού, ο οποίος είναι ο προ αιώνων Θεός, με τους λόγους των αγγέλων που συναντάμε στην Παλαιά Διαθήκη. «Από την αρχή», λέει, «εσύ Κύριε θεμελίωσες την γη, και έργα των χεριών σου είναι οι ουρανοί· αυτοί χάνονται, εσύ όμως παραμένεις· και όλοι θα παλιώσουν σαν το ένδυμα, και σαν το πανωφόρι θα τούς τυλίξεις και θα αλλάξουν· εσύ όμως είσαι αναλλοίωτος και δίχως τέλος». Ανακεφαλαιώνει ο απόστολος ολόκληρη την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη, από την δημιουργία του κόσμου κατά την Γένεση μέχρι την διασάλευση του σύμπαντος και την ανακαίνισή του, που περιγράφονται στην Αποκάλυψη. Εσύ είσαι, Κύριε, ομολογεί, ο Δημιουργός και ο Κριτής του κόσμου. Και ανάμεσα στα δύο ακραία γεγονότα, Εσύ είσαι το φως και ο σωτήρ του κόσμου, η οδός, η αλήθεια και η ζωή.

Επόμενοι τοις αγίοις Πατράσι· ο διαχρονικός λόγος των Πατέρων της Εκκλησίας μας

Επόμενοι τοις αγίοις Πατράσι·
ο διαχρονικός λόγος των Πατέρων της Εκκλησίας μας

π. Χερουβείμ Βελέτζας
Ιεροκήρυξ της Ιεράς Μητροπόλεως Κερκύρας
(Ομιλία που εκφωνήθηκε στο Ιερό Προσκύνημα Αγίου Σπυρίδωνος Κερκύρας, κατά τον Κατανυκτικό Εσπερινό της Κυριακής της Ορθοδοξίας, 1-3-2015)

«Οἱ προφῆται ὡς εἶδον, οἱ ἀπόστολοι ὡς ἐδίδαξαν, ἡ ἐκκλησία ὡς παρέλαβεν, οἱ διδάσκαλοι ὡς ἐδογμάτισαν, ἡ οἰκουμένη ὡς συμπεφρόνηκεν, ἡ χάρις ὡς ἔλαμψεν, ἡ ἀλήθεια ὡς ἀποδέδεικται, τὸ ψεῦδος ὡς ἀπελήλαται, ἡ σοφία ὡς ἐπαρρησιάσατο,ὁ Χριστὸς ὡς ἐβράβευσεν· οὕτω φρονοῦμεν, οὕτω λαλοῦμεν, οὕτω κηρύσσομεν, Χριστὸν τὸν ἀληθινὸν Θεὸν ἡμῶν καὶ τοὺς αὐτοῦ ἁγίους ἐν λόγοις τιμῶντες, ἐν συγγραφαῖς, ἐν νοήμασιν, ἐν θυσίαις, ἐν ναοῖς, ἐν εἰκονίσμασι, τὸν μὲν ὡς Θεὸν καὶ δεσπότην προσκυνοῦντες καὶ σέβοντες, τοὺς δὲ διὰ τὸν κοινὸν δεσπότην ὡς αὐτοῦ γνησίους θεράποντας τιμῶντες καὶ τὴν κατὰ σχέσιν προσκύνησιν ἀπονέμοντες» (Συνοδικό της Ορθοδοξίας).
«Αὕτη ἡ πίστις τῶν ἀποστόλων, αὕτη ἡ πίστις τῶν πατέρων, αὕτη ἡ πίστις τῶν ὀρθοδόξων, αὕτη ἡ πίστις τὴν οἰκουμένην ἐστήριξεν» (Ζ' Οικουμενική Σύνοδος).

     Σεβασμιώτατε,
     σεβαστοί συμπρεσβύτεροι,
     αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί και αδελφές,
τα παραπάνω λόγια από το Συνοδικό της Κυριακής της Ορθοδοξίας, τα ακούσαμε - μεταξύ άλλων - κατά την σημερινή λιτάνευση των ιερών εικόνων στους ανά την Ορθοδοξία ιερούς ναούς. Ειδικότερα δε στην Κέρκυρα, έχουμε την εξαιρετική ευλογία να λιτανεύουμε τις ιερές εικόνες στους δρόμους και στις πλατείες της πόλεως, μαζί με το σκήνωμα της Αγίας Θεοδώρας της Αυγούστας, η οποία το έτος 842 πρωτοστάτησε στην πανηγυρική αναστήλωση των εικόνων και θέσπισε τον εορτασμό της Κυριακής της Ορθοδοξίας· ενώπιόν της διακηρύσσουμε τα λόγια αυτά και στο πρόσωπό της επίσης τα εφαρμόζουμε, τιμώντας αυτήν ως γνήσια φίλη του Χριστού και απονέμοντας σε αυτήν και στο ιερό της λείψανο την αρμόζουσα στους αγίους τιμητική προσκύνηση. Ο λόγος για τον οποίο προτάθηκε αυτό το απόσπασμα απόψε, είναι επειδή συνοψίζει μία αλήθεια, ότι δηλαδή η διδασκαλία της Εκκλησίας μας είναι μία, ενιαία, αναλλοίωτη και διαχρονική· μάς δίνει λοιπόν αυτή η αναφορά το έναυσμα για την εμβάθυνση στο θέμα της παρούσης ομιλίας, το οποίο είναι ο διαχρονικός λόγος των Πατέρων της Εκκλησίας μας. Τι ομολογούμε λοιπόν με τα λόγια αυτά; ομολογούμε ότι διατηρούμε απαρασάλευτη την διδασκαλία της Εκκλησίας, όπως την ανήγγειλαν οι προφήτες, όπως την φανέρωσε ο Χριστός, όπως την κήρυξαν οι απόστολοι, όπως την δίδαξαν οι Πατέρες της Εκκλησίας και όπως την επικύρωσαν οι Οικουμενικές Σύνοδοι· και μέρος αυτής της διδασκαλίας είναι η προσκύνηση των ιερών εικόνων του Χριστού και των αγίων. Αυτή είναι η πίστη των αποστόλων, αυτή είναι η πίστη των Πατέρων, αυτή είναι η πίστη των ορθοδόξων· μία, ενιαία, αναλλοίωτη στους αιώνες.

Εὐχὴ τῶν τεσσαράκοντα ἡμερῶν τῶν ἁγίων νηστειῶν.

τοῦ Mεγάλου Βασιλείου

Δέσποτα Κύριε παντοκράτωρ͵ ὁ πᾶσαν κτίσιν ἐν σοφίᾳ δημιουργήσας· ὁ διὰ τὴν ἄφατόν σου πρόνοιαν καὶ πολλὴν ἀγαθότητα ἀγαγὼν ἡμᾶς εἰς τὰς πανσέπτους ἡμέρας ταύτας͵ πρὸς καθαρισμὸν ψυχῶν καὶ σωμάτων͵ πρὸς ἐγκράτειαν παθῶν͵ πρὸς ἐλπίδα ἀναστάσεως· ὁ διὰ τῶν τεσσαράκοντα ἡμερῶν πλάκας χειρίσας͵ τὰ θεοχάρακτα γράμματα͵ τῷ θεράποντί σου Μωσῇ· παράσχου καὶ ἡμῖν͵ ἀγαθὲ͵ τὸν ἀγῶνα τὸν καλὸν͵ τὸν δρόμον τῆς νηστείας ἐκτελέσαι· τὴν πίστιν ἀδιαίρετον τηρῆσαι· τὰς κεφαλὰς τῶν ἀοράτων δρακόντων συνθλάσαι͵ νικητάς τε τῆς ἁμαρτίας ἀναφανῆσαι͵ καὶ ἀκατακρίτως φθάσαι καὶ προσκυνῆσαι τὴν ἁγίαν ἀνάστασιν· ὅτι ἅγιον ὑπάρχει τὸ ὄνομά σου τοῦ Πατρὸς͵ καὶ τοῦ Υἱοῦ͵ καὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος͵ νῦν͵ καί ἀεί, καί εἰς τούς αἰώνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

 

(PG 31.1653)

Κυριακή της Ορθοδοξίας

Μήνυμα του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου
Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων κ. Νεκταρίου
για την Κυριακή της Ορθοδοξίας (1-3-2015)

Αγαπητοί μου πατέρες και αδελφοί, παιδιά μου εν Κυρίω αγαπημένα,

Σήμερα η Εκκλησία μας εορτάζει, σήμερα η Ορθοδοξία πανηγυρίζει, σήμερα οι πιστοί χαίρουν και αγάλλονται, σήμερα λιτανεύουμε τις ιερές εικόνες στους ναούς και στους δρόμους και διακηρύσσουμε: «Αὕτη ἡ πίστις τῶν Ἀποστόλων, αὕτη ἡ πίστις τῶν Πατέρων, αὕτη ἡ πίστις τῶν Ὀρθοδόξων, αὕτη ἡ πίστις τὴν Οἰκουμένην ἐστήριξεν». Παρόλο που βρισκόμαστε εν μέσω της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, αντί να σκυθρωπάζουμε χαιρόμαστε· όχι γιατί λησμονήσαμε ότι διάγουμε την κατ' εξοχήν περίοδο ασκήσεως και μετανοίας, αλλά επειδή, πρώτον, η μετάνοια, η νηστεία και η προσευχή αποτελούν ασκήσεις πνευματικές οι οποίες δεν καταβάλλουν την ψυχή μας, αλλά την αναβιβάζουν στο ύψος της κατά Χριστόν αρετής και τελειότητος· και δεύτερον, χαιρόμαστε σήμερα επειδή η Κυριακή της Ορθοδοξίας σηματοδοτεί, πέρα από την αναστήλωση των ιερών εικόνων, την ανακεφαλαίωση ολόκληρης της διδασκαλίας του Ευαγγελίου και της Εκκλησίας μας αναφορικά με το πρόσωπο του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.

Κυριακή της Τυρινής (22-2-2015)

Απόστολος Κυριακής της Τυρινής

Το νόημα της αληθινής νηστείας

Ρωμ. 13.11 – 14.4

Ἀδελφοί, νῦν ἐγγύτερον ἡμῶν ἡ σωτηρία ἢ ὅτε ἐπιστεύσαμεν. Ἡ νὺξ προέκοψεν, ἡ δὲ ἡμέρα ἤγγικεν. Ἀποθώμεθα οὖν τὰ ἔργα τοῦ σκότους καὶ ἐνδυσώμεθα τὰ ὅπλα τοῦ φωτός. Ὡς ἐν ἡμέρᾳ εὐσχημόνως περιπατήσωμεν, μὴ κώμοις καὶ μέθαις, μὴ κοίταις καὶ ἀσελγείαις, μὴ ἔριδι καὶ ζήλῳ, ἀλλ᾽ ἐνδύσασθε τὸν Κύριον ᾽Ιησοῦν Χριστόν, καὶ τῆς σαρκὸς πρόνοιαν μὴ ποιεῖσθε εἰς ἐπιθυμίας. Τὸν δὲ ἀσθενοῦντα τῇ πίστει προσλαμβάνεσθε, μὴ εἰς διακρίσεις διαλογισμῶν. Ὃς μὲν πιστεύει φαγεῖν πάντα, ὁ δὲ ἀσθενῶν λάχανα ἐσθίει. Ὁ ἐσθίων τὸν μὴ ἐσθίοντα μὴ ἐξουθενείτω, καὶ ὁ μὴ ἐσθίων τὸν ἐσθίοντα μὴ κρινέτω· ὁ Θεὸς γὰρ αὐτὸν προσελάβετο. Σὺ τίς εἶ ὁ κρίνων ἀλλότριον οἰκέτην; τῷ ἰδίῳ Κυρίῳ στήκει ἢ πίπτει, σταθήσεται δέ· δυνατὸς γάρ ἐστιν ὁ Θεὸς στῆσαι αὐτόν. 

Η περικοπή από την προς Ρωμαίους επιστολή, την οποία ακούσαμε σήμερα, μάς εισάγει στο πνεύμα της αληθινής νηστείας, μιας που από αύριο αρχίζει η Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Αδελφοί, μας λέει, σήμερα η σωτηρία είναι πολύ πιο κοντά από τότε που πιστέψαμε. Η νύχτα έχει προχωρήσει, έχει φτάσει η ημέρα. Ας αποθέσουμε επομένως τα έργα του σκότους και ας ενδυθούμε τα όπλα του φωτός. Ας περπατήσουμε όπως όταν είναι ημέρα, όχι σε φαγοπότια και μεθύσια, όχι σε ανηθικότητες και ασέλγειες, όχι σε έριδα και ζήλεια, αλλά ενδυθείτε τον Κύριο Ιησού Χριστό, και μη προνοείτε για της επιθυμίες της σάρκας. Τον δε ασθενή στην πίστη να τον δέχεστε, χωρίς να κρίνετε τις γνώμες του. Ο ένας πιστεύει ότι μπορεί να φάει από όλα, ο ασθενής όμως τρώει λάχανα. Εκείνος που τρώει ας μη εξουθενώνει εκείνον που δεν τρώει, και εκείνος που δεν τρώει ας μην κρίνει εκείνον που τρώει, γιατί ο Θεός τον δέχτηκε. Εσύ ποιος είσαι που κρίνεις ξένον υπηρέτη; στον δικό του Κύριο στέκεται ή πέφτει, κι όμως θα σταθεί· γιατί ο Θεός έχει την δύναμη να τον κάνει να σταθεί.

Τίς δώσει μοι πτέρυγας ὡσεὶ περιστερᾶς;

Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου

PG 35.965 εξ. 

Απόδοση στην Νεοελληνική, π. Χερουβείμ Βελέτζας

«Ποιος θα μού δώσει», λέει ο θείος Δαβίδ δυσκολευόμενος από τα κατ' αυτόν, «φτερά σαν του περιστεριού, για να πετάξω και να ηρεμήσω;» (Ψαλμ. 54.7) Προκειμένου να απομακρυνθεί από τα παρόντα κακά, επιζητεί φτερά περιστεριού· είτε επειδή είναι ελαφρύτερα και ταχύτερα, γιατί τέτοιος είναι ο κάθε δίκαιος· είτε επειδή σκιαγραφούν το Άγιον Πνεύμα, με μόνη την βοήθεια του οποίου αποφεύγουμε τα δεινά. Έπειτα το φάρμακο της στεναχωριας, δηλαδή η ελπίδα: «περίμενα», λέει, «τον Θεό ο οποίος με σώζει από κάθε ολιγοψυχία και καταιγίδα» (Ψαλμ. 54.9). Με τον ίδιο λοιπόν τρόπο με τον οποίο και αλλού φανερώνει, σε εκείνο που προξενεί λύπη προσθέτει τάχιστα το γιατρικό, και παρέχει έργω και λόγω αγαθή παιδεία της μεγαλοψυχίας [ενν. του Θεού] απέναντι στα δεινά· «αρνιόταν πεισματικά», λέει, «η ψυχή μου να παρηγορηθεί» (Ψαλμ. 76.3). Βλέπεις λόγια ακηδίας και απογνώσεως; Άρα δεν φοβήθηκες τον Δαβίδ ως αθεράπευτο; Τι λέγεις; Δεν δέχεσαι παράκληση; δεν ελπίζεις σε παρηγορία; κανείς δεν θα σε θεραπεύσει; ούτε λόγος, ούτε φίλος, ούτε συγγενής, ούτε εκείνος που σε συμβουλεύει, ούτε εκείνος που συμπάσχει με σένα, ούτε εκείνος που διηγείται τα δικά του, ούτε αυτός που λέει τα παλαιά, ούτε αυτός που παραθέτει τα παρόντα, όσοι διασώθηκαν από χειρότερα κακά; Έχουν εκπέσει τα πάντα; φύγανε; αποκόπηκαν; χάθηκε κάθε ελπίδα; πρέπει μονάχα να καθόμαστε κάτω, περιμένοντας το τέλος; Αυτά λέει ο μέγας Δαβίδ, που πλατύνεται [στην προσεχή] σε καιρό θλίψεως, που όταν τον κυκλώνει σκιά θανάτου διαμαρτύρεται έντονα μαζί με τον Θεό.

Κυριακή της Απόκρεω (15-2-2015)

Ἀληθὴς νηστεία ἡ τοῦ κακοῦ ἀλλοτρίωσις

Α' Κορ. 8.8- 9.2

Ἀδελφοί, βρῶμα ἡμᾶς οὐ παρίστησι τῷ Θεῷ· οὔτε γὰρ ἐὰν φάγωμεν περισσεύομεν, οὔτε ἐὰν μὴ φάγωμεν ὑστερούμεθα. Βλέπετε δὲ μήπως ἡ ἐξουσία ὑμῶν αὕτη πρόσκομμα γένηται τοῖς ἀσθενοῦσιν. Ἐὰν γάρ τις ἴδῃ σε, τὸν ἔχοντα γνῶσιν, ἐν εἰδωλείῳ κατακείμενον, οὐχὶ ἡ συνείδησις αὐτοῦ ἀσθενοῦς ὄντος οἰκοδομηθήσεται εἰς τὸ τὰ εἰδωλόθυτα ἐσθίειν; Καὶ ἀπολεῖται ὁ ἀσθενῶν ἀδελφὸς ἐπὶ τῇ σῇ γνώσει, δι᾽ ὃν Χριστὸς ἀπέθανεν. Οὕτω δὲ ἁμαρτάνοντες εἰς τοὺς ἀδελφοὺς καὶ τύπτοντες αὐτῶν τὴν συνείδησιν ἀσθενοῦσαν εἰς Χριστὸν ἁμαρτάνετε. Διόπερ εἰ βρῶμα σκανδαλίζει τὸν ἀδελφόν μου, οὐ μὴ φάγω κρέα εἰς τὸν αἰῶνα, ἵνα μὴ τὸν ἀδελφόν μου σκανδαλίσω. Οὐκ εἰμὶ ἀπόστολος; οὐκ εἰμὶ ἐλεύθερος; οὐχὶ ᾽Ιησοῦν Χριστὸν τὸν Κύριον ἡμῶν ἑώρακα; οὐ τὸν ἔργον μου ὑμεῖς ἐστε ἐν Κυρίῳ; Εἰ ἄλλοις οὐκ εἰμὶ ἀπόστολος, ἀλλά γε ὑμῖν εἰμί· ἡ γὰρ σφραγὶς τῆς ἐμῆς ἀποστολῆς ὑμεῖς ἐστε ἐν Κυρίῳ. 

Κυριακή της Απόκρεω σήμερα, και κατά το επικρατούν έθος είναι η τελευταία ήμερα κατά την οποία κρεωφαγούμε, καθώς σε μία περίπου εβδομάδα αρχίζει η Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Η περικοπή από την πρώτη προς Κορινθίους επιστολή του αποστόλου Παύλου, την οποία ακούσαμε, αναφέρεται μεν στο θέμα που είχε προκύψει την εποχή εκείνη, εάν δηλαδή επιτρέπεται οι χριστιανοί να τρώνε από τα ειδωλόθυτα, ωστόσο διατυπώνει δύο βασικές αρχές οι οποίες έχουν άμεση σχέση με την νηστεία.

Λόγος παραινετικός κατ' ἀλφάβητον

Τοῦ ἐν ἁγίοις πατρός ἡμῶν Γρηγορίου, 

ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως τοῦ Θεολόγου

Λόγος παραινετικός κατ' ἀλφάβητον

Ἀρχὴν νόμιζε τῶν ὅλων εἶναι Θεόν.

Βέβαιον οὐδὲν ἐν βίῳ δόκει πέλειν.

Γονεῖς τιμῶν μάλιστα Θεὸν φοβοῦ.

Δίδασκε σαυτὸν μὴ λαλεῖν ἃ μὴ θέμις.

Ἔργοις δ΄ ἀρέσκειν σπεῦδε καὶ λόγοις Θεῷ.

Ζωὴν πόθησον τὴν ἔχουσαν μὴ τέλος.

Ἡττῶν σεαυτὸν τοῖς φίλοις νικῶν ἔσῃ.

Καὶ νοῦν δὲ καλλώπιζε τῆς μορφῆς πλέον.

Θνητὸς δ΄ ὑπάρχων μηδόλως μέγα φρόνει.

Ἰχνηλάτει μὲν τῶν σοφῶν ἀεὶ θύρας.

Λόγῳ Θεοῦ ἄνοιγε σόν͵ τέκνον͵ στόμα.

Μνήμης δὲ αὐτοῦ μηδαμῶς λάθῃ ποτέ.

Νήφων προεύχου τῷ Θεῷ καθ΄ ἡμέραν.

Ξένους ξένιζε͵ μὴ ξένος γένῃ Θεοῦ.

Ὁρμὰς χαλίνου τῶν παθῶν ψυχοφθόρους.

Πέδαις τὸ σῶμα ἀσφαλίζου σωφρόνως.

Ράβδον σεαυτῷ τὴν συνείδησιν φέρε.

Σαφῶς σχόλαζε ἐν Γραφαῖς ταῖς ἐν[θέοι]ς.

Τὰς τῶν πενήτων ψυχαγώγησον λύπας.

Ὑπὲρ σεαυτὸν τοὺς πέλας καλῶς θέλε.

Φίλους ἔχειν σπούδαζε͵ ἢ πλοῦτον πολύν.

Χρυσοῦ γὰρ αὐτοὶ εὐκλεέστεροι λίαν.

Ψεῦδος μίσησον͵ τὴν δ΄ ἀλήθειαν φίλει.

Ὦ παῖ͵ φυλάσσων ταῦτα σώζῃ ἐνθέως.



Ιωάννου Σακκελίωνος, Πατμιακή Βιβλιοθήκη, Εκ του Τυπογραφείου Αλεξάνδρου Παπαγεωργίου, Αθήναι 1890, σ. 18-19

Προβληματισμοί αναφορικά με το κείμενο της Ραβέννας

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΡΑΒΕΝΝΑΣ

Του αρχιμ. Χερουβείμ Βελέτζα,

Ιεροκήρυκος της Ι. Μητροπόλεως Κερκύρας

Η Μικτή Θεολογική Επιτροπή διαλόγου μεταξύ Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών, κατά την συνέλευση του Οκτωβρίου 2007 στην Ραβέννα της Ιταλίας, συνέταξε ένα κείμενο με τίτλο «Ἐκκλησιολογία καὶ κανονικαὶ συνέπειαι τῆς μυστηριακῆς φύσεως τῆς Ἐκκλησίας, Ἐκκλησιαστική Κοινωνία, Συνοδικότης καί Ἐξουσία. Ῥαβέννα, 13 Ὀκτωβρίου 2007»[1] (γνωστό και ως «Κείμενο της Ραβέννας»), το οποίο έχει προκαλέσει αρκετό θόρυβο και έχει προβληματίσει τους πιστούς, τους θεολόγους και αρκετούς εκ των ιεραρχών της Ορθοδόξου Εκκλησίας, πολλοί εκ των οποίων μάλιστα έχουν διατυπώσει δημόσια τις θέσεις τους αναφορικά με το εν λόγω κείμενο. Η παρούσα εργασία δεν αποσκοπεί σε ανάλυση των επί μέρους θεολογικών θέσεων του κειμένου της Ραβέννας· το αρχικό της σχέδιο συνετάγη τον Οκτώβριο του 2009, λίγες ημέρες πριν την συζήτηση στην Σύνοδο της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος του ευρύτατου θέματος της πορείας των διαχριστιανικών θεολογικών διαλόγων, του ειδικότερου θέματος του κειμένου της Ραβέννας και του ενδοεκκλησιαστικού θέματος αναφορικά με την «Ομολογία Πίστεως κατά του Οικουμενισμού»[2]· έκτοτε έχουν γραφεί πολλά, υπέρ ή κατά, και μία επιπλέον ανάλυση δεν θα προσέφερε κάτι ουσιαστικό στην παρούσα συγκυρία (Φεβρουάριος του 2015). Σκοπός της είναι αφ' ενός μεν να υπογραμμίσει μία αλήθεια η οποία συχνά παραθεωρείται, ότι δηλαδή η Σύνοδος της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος μέχρι σήμερα δεν έχει λάβει επίσημα γνώση και δεν έχει εξετάσει το κείμενο της Ραβέννας – προκειμένου αυτό να τύχει της Συνοδικής έγκρισης ή όχι - και εφόσον δεν έχει ακόμη εγκριθεί, δεν δεσμεύει την Εκκλησία της Ελλάδος· και αφ' ετέρου, αποσκοπεί στο να θέσει δύο σημεία προβληματισμού επάνω στο εν λόγω κείμενο, ένα μεθοδολογικό και ένα δογματικό με κανονικές προεκτάσεις.