Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου

«Μὴ προσευξώμεθα φαρισαϊκῶς, ἀδελφοί· ὁ γὰρ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ταπεινωθῶμεν ἐναντίον τοῦ Θεοῦ, τελωνικῶς διὰ νηστείας κράζοντες· Ἱλάσθητι ἡμῖν ὁ Θεός, τοῖς ἁμαρτωλοῖς».

Με τον όμορφο αυτόν ύμνο, αγαπητοί μου αδελφοί, που ψάλλαμε χτες στον Εσπερινό και σήμερα το πρωί, λίγο πριν τη Δοξολογία και την έναρξη της Θείας Λειτουργίας, συνοψίζει η αγία μας Εκκλησία την περικοπή του Ευαγγελίου που ακούσαμε νωρίτερα, και μάς εισάγει στο βαθύτερο νόημα της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, στην οποία σε λίγες ημέρες, συν Θεώ, θα εισέλθουμε. Και το κύριο έργο της Σαρακοστής, όπως μάς λέει, δεν είναι η νηστεία αλλά η προσευχή. Γιαυτό και ο ύμνος, όπως άλλωστε και ο Χριστός διηγούμενος την παραβολή, επικεντρώνεται στον τρόπο της προσευχής.

Η σύναξις του Αγ. Ιωάννου του Προδρόμου (Ιω. Α’ 29-34)

Μικρογραφία από το Μηνολόγιο του Βασιλείου του Β' (11ος αι)

Ο άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής και Πρόδρομος, αγαπητοί μου αδελφοί, είναι ο πρώτος που δημόσια ομολογεί και διακηρύσσει στον κόσμο ότι ο Ιησούς Χριστός είναι ο Υιός του Θεού. Η διήγηση της σημερινής ευαγγελικής περικοπής, όπως ερμηνεύει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, έλαβε χώρα μετά την βάπτιση του Κυρίου και μάλιστα αφού επέστρεψε από την τεσσαρακονθήμερη νηστεία που πραγματοποίησε στην έρημο. Εκεί, λοιπόν, στις όχθες του ποταμού Ιορδάνη, εν μέσω του πλήθους που προσερχόταν για να βαπτιστεί και να ακούσει το κήρυγμά του, βλέπει ο Ιωάννης τον Ιησού να έρχεται προς αυτόν και λέει: «Ιδού, αυτός είναι ο αμνός του Θεού, ο οποίος σηκώνει την αμαρτία όλου του κόσμου. Αυτός είναι για τον οποίο είπα οτι έρχεται μετά από εμένα άνθρωπος, ο οποίος προηγείται εμού, γιατί υπάρχει πριν από εμένα».